Uzmanı açıkladı: Yağmur ve kar yağışları ziraî rekoltede kıymetli sonuç verecek

Edirne’de ziraî sulamada kullanılan en değerli kaynaklardan Meriç Irmağı’nda geçen yıl şubat ayında 42 metreküp/saniye ölçülen debi, bu yıl birebir periyotta 2 katın fazla artarak 106 metreküp/saniyeye ulaştı. Trakya Üniversitesi Doğal Afet Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Musa Uludağ, “İlk başta ekim ayında kurak bir dönem geçirmemize karşın daha sonra yağışlar ve bilhassa karın düşmüş olması bu manada değerli. Ziraî rekolte açısından da değerli bir sonuç vereceğini düşünüyoruz ” dedi.

Edirne’de yaz aylarının yağışsız geçmesi ile oluşan çok sıcaklar, beraberinde kuraklığı da getirdi. Kuraklığın etkilediği bölgelerde ayçiçeği üreticisi randıman kaybı yaşarken, Meriç ve Tunca ırmakları de kuruma noktasına geldi. Irmakların geçtiği bölgelerdeki çeltik tarlalarında dönüşümlü sulama yapılırken, bölgede yağışsız hava sonbaharda da sürdü. Üretici, ekim ve kasım aylarında da buğdayını kuru toprağa ekti. Aralık ayındaysa bölgeye metrekareye 120 kilogram yağış düşerken, Bulgaristan’daki yağmur ve kar yağışları ile birlikte Meriç ve Tunca ırmaklarındaki debiler arttı.

Özellikle son periyotta kent merkezinde de yağan kar yağışı ile birlikte ırmak debilerinde, bir evvelki yılın birebir devrine nazaran iki kat artış yaşandı. Geçen yıl şubat ayında 42 metreküp/saniye ölçülen Meriç Irmağı’nda, bu yıl tıpkı periyotta debi 106 metreküp/saniyeye çıkarken, 4 metreküp/saniye olan Tunca Irmağı 8 metreküp/saniyeye ulaştı.

“Yağışlar bölge tarımı için çok önemli”

Trakya Üniversitesi Doğal Afet Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Musa Uludağ, nehirlerdeki artışın en kıymetli nedeninin yağışlar olduğunu belirterek, “Bu kar yağışı olabilir, yağmur yağışı olabilir. Bu sene biraz kar yağar üzere oldu lakin Balkanlar’a bilhassa Meriç’in Tunca ve Arda havzasına daha fazla yağdığını biliyoruz. Gerisinden kar yağışları ile birlikte bilhassa düzeyin düşük olduğu yerlerde sıcaklıkların, gündüz sıcaklıklarının yüksek olması erimeyi arttırıyor. Bu da debilere otomatik olarak yansıyor. Yağış kıymetli ve bölge için birçok açıdan tesirli. Zira Trakya biliyorsunuz, Meriç Havzası tarım havzası. Bilhassa çeltik üretimi ırmaktaki akan suyun ölçüsüyle alakalı. Yağışların niteliğiyse bilhassa tarla tarımı yahut kuru tarımı dediğimiz ayçiçeği ve buğday tarımı için ekim devrinde bunların filizlenmesi, olgunlaşması ve hasat devrine hazırlanması açısından değerli. Hasebiyle şu an birinci başta ekim ayında kurak bir dönem geçirmemize karşın daha sonra yağışlar ve bilhassa karın düşmüş olması bu manada değerli. Ziraî rekolte açısından da kıymetli bir sonuç vereceğini düşünüyoruz ” dedi.

“Yer altı su havzasının doygunluğa ulaşması uzun periyodik süreç”

Son periyotta düşen yağışlar ile epey azalan yer altı sularının doyuma ulaşmasının mümkün olmadığını belirten Uludağ, “Özellikle son yıllarda Türkiye’de Ergene Havzası’nda, Meriç Havzası’nda sulama hedefli ve sanayi maksatlı yer altı suları çok fazla çekildi. Birkaç yıl içerisinde yahut bu yıl meydana gelen yağışlarla yer altı su havzasının doygunluğa ulaşmasını beklemek hayal olur. Bu uzun dönemli bir süreç. Zira yer altı su havzalarında meydana gelen azalmayı fizyolojik kuraklık, hidrolojik kuraklık olarak tanımlıyoruz. Uzun dönemli kuraklığın bir sonucu. Ama dediğim üzere kısa vadeli bilhassa yüzeye yakın yer altı suları açısından bu yağışların doğal ki bir katkısı var. Ancak gerçek manada derin aküferler diye tanımladığımız su tablalarının beslenmesi daha uzun periyodik ve daha kalıcı ağır kar yağışlarıyla oluşabilen bir süreçtir ki bu kış şimdi o düzeye ulaşabildiğimizi düşünmüyorum ” diye konuştu.

“Bunun gerisinden yeniden kurak bir periyod yaşayacağız”

Doç.Dr. Uludağ, ilerleyen süreçte bölgenin tekrar kurak dönem yaşayabileceğini belirterek, “Bunun iki boyutu var. Bir tanesi dünyanın yörüngesel hareketleri. Bu iklim kendi içerisinde 10-11 yıl, 30-33 yıl üzere ve daha uzun periyodik döngüsel hareketleri yapar. Bilhassa dünyanın yörüngesel hareketlerinden prosesyon, yalpa hareketine bağlı olarak bin yıllar içerisinde döngüleri vardır. Ancak günlük hayatımız için ekseriyetle 10’ar yıllık bir döngüden meteorolojik bilgilerden, geçmiş yıllar iklim datalarında bunu görüyoruz. Ama global iklim değişimi içerisinde bu 10’ar yıllık dönemler kendi içerisinde dönse de şayet bir bölgenin ikliminde global manada bir ısınma varsa işte bu yıl üzere şiddetli bir kış olur. Önümüzdeki yıl daha az şiddetli olur. Ondan sonraki yıl hafif geçebilir. Genel olarak kış ayını yaşarız ancak trend sıcaklığın artma istikametinde olabilir. Münasebetiyle burada olayı birbirine karıştırmamak lazım. Evet, Edirne ve bölgemiz bir kurak dönemi geçirdi. Nemli bir döneme yanlışsız gidiyoruz, bu yaşanacak. Lakin bunun gerisinden yeniden kurak bir dönemi yaşayacağız. Ancak bu nemli ve kurak periyodik geçtiğimiz yıllardaki üzere olur mu? O bir soru işareti ” dedi.

“İklime adapte olmanın en değerli ayağı su yönetimi”

Su idaresi açısından iklime adapte olunması gerektiğinin altını çizen Uludağ, “Bizim sormamız gereken kurak ve nemli dönemler hangi vakitlerde gelecek yahut gelmeyecek değil. Su idaresi açısından, hayat açısından buna, bu iklime nasıl adapte olacağız? Nasıl ahenk sağlayacağız ve buna nasıl hazırlanacağız? Bunun en kıymetli ayağı da su idaresinden geçiyor. Kentlerimizi bu değişimlere, ani yağışlara, sıcaklık artışlarına, kentsel sıcaklık adacıklarına nazaran şekillendirmemiz ve doğal süreçleri çok fazla aksatmadan hayatımızı sürdürmek zorundayız. Alışılmış bu sıkıntı bir iş. Bunun birçok ayağı var. Bunun mahallî idare ayağı var. Devletin, hükümetlerin alacağı ayaklar var. Lakin bunda bence en kıymetli ayak gelecek kuşakların, etrafa hassas jenerasyonlar olarak yetiştirmekten geçiyor. Ve kentlerimizi, halkımızı iklime dirençli, tabiata saygılı birer kuşak olarak eğitebilirsek bunun daha sağlıklı olacağını düşünüyorum ” diye konuştu. (DHA)

Botoks fiyatı ne kadar olmalı, Türkiye’de yasal olan markalar hangileri; Dr. Nurhayat Gül anlattı