Türkiye basın tarihinde haberleri, yazıları, belgeleri ve kitaplarıyla büyük bir iz bırakan gazeteci Uğur Mumcu’nun öldürülmesinin üzerinden tam 29 yıl geçti. 24 Ocak 1993’te, Ankara’nın o karlı ve soğuk gününde şimdi çocuk olup patlamanın sesiyle sarsılanlar bugün orta yaşlarına merdiven dayadı. Suikastin işlendiği gün, sonradan Mumcu’nun isminin verildiği Karlı Sokak’ta “devlet büyüklerinin geleceği” münasebet gösterilerek çalı süpürgesiyle kanıtların süpürülmesi, 29 yıllık süreçte yaşanacakların habercisi üzereydi.
90’lı yılların karanlığı kendisini cinayetlerle gösteriyordu. Enseden sıkılan kurşunlar, bombalı paketler, araçlara konulan bombalar.
Uğur Mumcu, Ahmet Taner Kışlalı, Muammer Aksoy, Bahriye Üçok ve Musa Anter de bu atakların amacı olan isimler ortasındaydı.
Bu cinayetlerin işlendiği devirde, suikastlerin tek elden çıkmış olabileceği kimsenin aklına gelmiyordu. Lakin 2000 yılında başlatılan Umut Operasyonu’nda tam 18 benzeri olay birleştirildi ve bu aksiyonların tamamının “Selam/Tevhid-Kudüs Ordusu” isimli örgüt tarafından gerçekleştirildiği tez edildi. Teze nazaran, 1988-1999 ortasında gerçekleştirilen 18 başka saldırıyı bu örgüt yapmıştı. Çetin Emeç, Turan Dursun suikastlerinin de ortalarında olduğu 5 başka hareket ise “İslami Hareket Örgütü” tarafından gerçekleştirilmişti.
Yargıya nazaran, her iki örgüt, İran’da Kudüs Ordusu ve İran bilinmeyen servisi Sawama ile ilişkiye geçip siyasi ve askeri eğitim almışlar, silah ve patlayıcı unsur temin etmek üzere faaliyetlerde bulunduktan sonra akınları yapmışlardı. Yargı bunları kayıt altına almasına karşın nedense İran’a ihtarda bile bulunulmadı.
Uzun vakit tüneli, yargının kayıt altına aldığı tüm bu cinayetlerle ilgili soru işaretlerinin, birinci günkü yerlerinde durduğunu gösteriyor.
1.Uğur Mumcu nasıl öldürüldü?
Uğur Mumcu ve ailesi, o zamanki ismiyle Köroğlu Caddesi’nin paralelinde, Çankaya’nın tam ortasında, sakin ve sessizliğiyle bilinen Karlı Sokak’ta oturuyordu. Mumcu, tüm ülkenin tanıdığı, kitapları, yazıları, haberleri ve görüşleriyle en çok dikkati çeken gazetecilerin başında geliyordu. Mumcu, uzun vakittir tehditler alıyordu ve yakın dostlarına kendisine yönelik bir aksiyon olabileceği kuşkusunu lisana getiriyordu. Aslında ülke o denli bir psikoloji altına girmişti ki Uğur Mumcu ya da tanınmış bir öbür gazeteciye yönelik taarruz ihtimali kimseyi şaşırtmıyordu. Herkes, kimin tehdit altında olduğunun farkındaydı. Devlet de farkındaydı, lakin nedense Mumcu’ya muhafaza verilmiyordu. Mumcu, her sabah otomobilini tıpkı tedirginlikte çalıştırıyor, telefonları bu biçimde açıyor, bir yere gittiğinde etrafı kolaçan etmek zorunda kalıyordu. Fakat vazgeçmiyordu. Silah kaçakçılığından örgütlerin uyuşturucu ilişkilerine, laiklik aykırısı odakların dış irtibatlarından ABD’nin bu bölümlerle alakalarına kadar çabucak her hususta yazmayı, araştırmayı sürdürüyordu. 24 Ocak 1993 Pazar günü sabahı, Çankaya’nın çabucak her yerinden duyulan patlama sesiyle irkildi Ankara. Uğur Mumcu artık yaşamıyordu. Otomobiline konulan bombanın patlamasıyla Uğur Mumcu hayatını kaybetti.
2.Olay yeri inceleme neden tenkit konusu oldu?
Kısa vakit içinde polis, itfaiye, olay yeri inceleme takımları Karlı Sokak’a akın etti. Aile, kendine gelmeye çalışıyordu. Lakin devlet için değerli olan olay yeri değildi. Devlet büyükleri gelecekti, hazırlık yapılmalıydı. Elde çalı süpürgesi ile bomba kalıntıları ve öteki ispatlar süpürülmeye başlandı. Ülkeyi yönetenlerin “namus borcumuz” diyerek aydınlatma kelamı verdikleri suikaste ait yargı sürecinin akıbeti de daha o vakit anlaşıldı.
“Üzerime gelmeyin”
3. Soruşturmayı kim yürüttü, kelamları nasıl tarihe geçti?
Dönemin Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde (DGM) misyonlu askeri savcılarından Ülkü Coşkun, soruşturmada görevlendirilen isimdi. Ankara DGM Başsavcısı Nusret Demiral’la birlikte soruşturma için Mumcu’nun konutuna giden Coşkun’un, “Üzerime gelmeyin, bu işi devlet yapmıştır” formundaki sonradan reddedilen kelamları tarihe geçti. Tıpkı devrin Emniyet Genel Müdürü Mehmet Ağar’ın aileyi ziyaretinde paylaştığı, daha sonra söylediğini reddettiği “Bir tuğla çekersek duvar yıkılır” kelamları üzere.
4. Soruşturma nasıl ilerledi?
Kamuoyunun büyük beklentisine karşın soruşturma çok ağır ilerliyordu. Uğur Mumcu’nun konutunu arayanların listesi bile PTT’den istenmiyordu. Ekspertiz raporları televizyon programlarında açıklanıyor, savcılık buna karşı bile süreç yapmıyordu. Bu gelişmelerin akabinde Mumcu’nun eşi Güldal Mumcu, Savcı Dava Coşkun’un soruşturmayı savsakladığı gerekçesiyle Adalet Bakanlığı’na başvurdu. Müfettişler, soruşturmadaki ihmalleri ortaya çıkardı. Lakin Coşkun, asker olduğundan Ulusal Savunma Bakanlığı’nın süreç yapması gerekiyordu. O süreç hiç yapılmadı.
5.TBMM farklı bir çalışma yaptı mı?
TBMM’de 1997’de çalışmalarını tamamlayan Uğur Mumcu Cinayetini Araştırma Komisyonu’nun raporu, katilleri işaret etmese de cinayetin adım adım nasıl geldiğini göstermesi açısından kıymetliydi. Komite, Mumcu’nun tehditlere karşın korunmadığını, savcıların vazifesi ihmal niteliğinde hareketlerinin olduğunu açığa çıkarttı.
6.TBMM raporunda hangi tekliflerde bulunuldu?
TBMM raporunda, sonuç vermeyen şu tekliflerde bulunuldu:
Soruşturmayı savsaklayan ve misyon kusuru olan DGM eski Başsavcısı Nusret Demiral ve DGM Eski savcısı İdeal Coşkun,
Uğur Mumcu’yu muhafaza konusunda gerekli tedbirleri almayan Ankara Valisi ve her kademede vazife yapan başka ilgililer,
Soruşturmanın kapalılığını ihlal eden ve 18.02.1993 tarihinde TRT’de yayınlanan Perde Ardı programına katılarak görüş belirten kamu vazifelileri,
Soruşturmanın kapalılığını ihlal eden ve 20.09.1993 tarihinde yayınlanan Ateş Sınırı Programına şahit Ayhan Aydın’ı (Not: O dönemki şüphelilerden biri) götüren güvenlik vazifelileri,
İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nde misyonlu polisler olup, tutanakta (Not: Olay yerindeki kimi ispatlarla ve şüphelilerle ilgili tutanaklarda tarih oynaması yapılarak, cinayetten sonraki bir tarihin atıldığı kuşkusu doğmuştu) tahrifat yapan ve imha tutanaklarını tanzim edenlerle, öteki ilgili ve vazifeliler hakkında, inceleme, araştırma ve gerekli soruşturmanın yapılması uygun olacaktır.
7. Bu tekliflerle ilgili adım atıldı mı?
Hayır. TBMM kuruluna emniyetten gelen belgeden DGM Başsavcısı Demiral’ın gönderdiği, komiteye doküman verilmemesi talimatını içeren yazı çıktı. Kurul üyeleri, bu bahiste açıklama üzerine açıklama yapsa da yeniden sonuç alınamadı. Tekliflerin hiçbiri ile ilgili adım atılmadı. Soruşturmanın savsaklanması, Mumcu’nun korunmaması konusunda kimse hesap vermedi. Danıştay 10. Daire, devletin muhafaza yükümlülüğüne karşın adım atmaması nedeniyle Mumcu ailesine tazminat ödemesine hükmetmesine karşın de ihmali olanlar için süreç yapılmadı.
8. Mumcu’nun aracına konulan C-4 patlayıcılar konusunda raporda hangi tespitler yapıldı?
Komisyonun çalışmaları çarpıcı bir bilgiyi de açığa çıkartmıştı. Mumcu, C4 tipi patlayıcı ile öldürülmüştü. Emniyete, elinde C4 olup olmadığı sorulduğunda, daha evvel ele geçirilen 68 kiloluk materyalin 43 kilosunun imha edildiği belirtilmişti. Geri kalan 25 kilo ile ilgili bir bilgi yoktu. Sonradan bu mevzuda bir tutanak düzenlenmişse de bu tutanakta 25 kilo değil, 250 gram patlayıcının imha edildiği görülüyordu. Geriye kalan patlayıcının ne olduğu ise hâlâ faili meçhul.
9. Cinayeti üstlenen örgüt oldu mu?
Hayır. Lakin 1998’in sonlarında ise Abdullah Argun Çetin isimli, karanlık temasları olan bir kişi medyayı gezerek, Mumcu cinayetiyle ilgili bilgileri olduğunu anlatmaya başladı. Kısa müddette tutuklandı. Çetin’in vereceği bilgilerle cinayetin aydınlanabileceği düşünüldü, lakin bilgileri çelişkiliydi. 23 aylık tutukluluktan sonra Çetin hür bırakıldı ve umutlar yeniden boşa çıktı.
10. Cinayetin aydınlatılmasına yönelik Umut Operasyonu nasıl başladı?
Mumcu cinayetini aydınlattığı tez edilen Umut operasyonu, ismini “Uğur Mumcu Uzun Takip” operasyonundan aldı. Operasyon Ocak 2000’de Hizbullah önderi Hüseyin Velioğlu’nun Beykoz’daki villasına yapılan baskında bulunan hard disklerin incelenmesinden sonra başlatıldı. Buradaki bilgilerden İstanbul’da “Tevhit – Selam / Kudüs Ordusu” isimli örgütün İran irtibatıyla aksiyonları yaptığı kuşkusu doğdu. Yalnızca Uğur Mumcu cinayeti değil, birebir örgütün Muammer Aksoy, Bahriye Üçok suikastleri üzere pek çok aksiyona imza attığı söylendi.
11. Umut Operasyonu’yla ilgili birinci kuşkular nasıl oluştu?
Bu bilgilerin açığa çıkmasının akabinde büyük bir operasyonla iki kişi yakalandı. Bu iki şahsa, Mumcu cinayeti başta olmak üzere Ankara’da işlenen misal hatalarla ilgili tatbikat yaptırıldı. Her ikisi de cinayetleri kabul ediyor, detaylarla basının önünde bilgi veriyordu. Lakin bu iki ismin, Yusuf Karakuş ve Abdülhamit Çelik’in asıl şüpheliler olmadığı kısa müddette ortaya çıktı. Her ikisi de azap altında tabir verdiklerini söyledi. Birkaç gün içinde Karakuş ve Çelik’in bağlı olduğu birebir örgütün üst seviye isimlerine yönelik operasyon yapılması, azap savlarını güçlendirdi.
12. Umut davası hangi gelişmelerden sonra, kimler hakkında açıldı?
Dönemin İçişleri Bakanı Sadettin Tantan, bahisle yakından ilgileniyordu. Yapılan soruşturma Temmuz ayında tamamlandı. Birinci gözaltına alınan gruptakilerin verdikleri isimler doğrultusunda çalışmalar yürütüldü. Ferhan Özmen liderliğinde olduğu ileri sürülen yeni bir küme gözaltına alındı ve tutuklandı. Ankara Vilayet Jandarma Alay Komutanlığı takımları, 13 Mayıs 2000 tarihinde, Sincan`ın Çimşit köyünde, 39 el bombası, 2 el bombası fünyesi, 46.5 kilogram C-4 plastik patlayıcı, 46 TNT kalıbı, çok ölçüde fişek ve 18 makineli tabanca buldu.
Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı suikastının faili olarak 14 Mayıs 2000`de Ankara`da gözaltına alınan Necdet Yüksel`in, 15 Mayıs 2000 tarihinde, Sincan`da yer göstermesi sonucu, çok sayıda değişik çapta tabanca, 3 Uzi marka tabanca, 8 lav silahı, 50 susturucu, kullanıma hazır bomba düzenekleri, 81 tam 8 yarım yeşil renkli C-4 patlayıcı, 25tam 6 yarım beyaz renkli C-4 patlayıcı ve çok sayıda mermi ele geçirildi.
11 Temmuz 2000’de Ankara 2 No’lu Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde (Uğur Mumcu, Muammer Aksoy ve Bahriye Üçok cinayetlerini de içeren) 18 olayın mevzu edildiği “Umut Davası”nda 15’i tutuklu, 17 sanığın yargılanmasına başlandı. İddianamede, Mumcu’nun aracına konan bombanın Ferhan Özmen tarafından yapıldığı ve araca Necdet Yüksel’in gözcülüğünde Oğuz Demir tarafından yerleştirildiği söz edildi.
13.Dava nasıl sonuçlandı?
İlk yargılama sonunda sanıklardan Necdet Yüksel, Rüştü Aytufan ve Ferhan Özmen‘e “Anayasal nizamı cebren değiştirmeye teşebbüs etme” kabahatinden ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası verildi. Örgütün İran ilişkisini sağladığı sav edilen Ali Akbulut, Selahattin Eş, Ahmet Cansız, Aydın Koral ve firari sanık Oğuz Demir hakkındaki belge ayrıldı.
14. Cezalar katılaştı mi?
2002’de Yargıtay Necdet Yüksel’e ve Rüştü Aytufan’a verilen mahpus cezaları onadı. Hakkındaki birinci karar bozulan Özmen’e 28 Temmuz 2005’te Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ağırlaştırılmış müebbet, Ekrem Baytap da 15 yıl mahpus cezası aldı.
Yedi sanık (Abdulhamit Çelik, Hasan Kılıç, Mehmet Ali Tekin, Mehmet Şahin, Fatih Aydın, Muzaffer Dağdeviren ve Yusuf Karakuş) altı yıla kadar mahpus cezasına çarptırıldı. Sanıklar hakkında ceza indirimi yapıldı. Firari sanık Oğuz Demir’in evrakı ayrıldı.
2006’da Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Özmen hakkındaki kararı onadı. Sanık Baytap‘a verilen 15 yıl mahpus cezası bozuldu. Öbür sanıkların ise cezalarında indirime yol açan Topluma Kazandırma Maddesi’nden yararlanamayacaklarına işaret edildi.
Mahkeme, 17 Aralık 2013’te, sanıklardan Mehmet Ali Tekin, Hasan Kılıç ve Ekrem Baytap’ı “silahlı kabahat örgütü kurma ve yönetme” aksiyonlarından 12 yıl 6’şar aya; Abdulhamit Çelik, Fatih Aydın, Yusuf Karakuş, Mehmet Şahin ve Recep Aydın da “silahlı cürüm örgütü üyesi olmak” cürmünden 6 yıl 3’er ay mahpusa mahkûm etti.
15. Kimlerin evrakları ayrıldı?
Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde, 2009’da “Tevhid-Selam ve Kudüs Ordusu” örgütü mensubu Ali Akbulut, Selahattin Eş, Ahmet Cansız ve Aydın Koral’ın yargılanmasına başlandı. Sanıkların Tahran’da yaşadığı ve örgütün İran irtibatını sağladıkları belirtildi. Firari Oğuz Demir ile birlikte bu sanıkların belgeleri arandıkları gerekçesiyle açık tutuldu.
16. Yargıtay, hareketleri bu isimlerin yaptığını karar altına aldı mı?
Yargıtay 9. Ceza Dairesi, verilen son cezaları 31 Mart 2014’te onadı. Onama kararında, “Tevhid Selam Kudüs Ordusu” örgütünün, 1988-1999 ortasında Muammer Aksoy, Bahriye Üçok, Uğur Mumcu, Ahmet Taner Kışlalı’nın öldürülmesi olaylarının da ortalarında bulunduğu 18 başka saldırıyı gerçekleştirdiği belirtildi.
17. Kimi sanıklar neden yine yargılandı?
Suikastlere katılmaktan değil örgüt üyeliğinden ceza alan ve operasyonun sonradan hayal kırıklığı yaratan birinci dalgasında tutuklanan sanıklar, 17 Temmuz 2014 ve 8 Ağustos 2014 tarihlerinde Anayasa Mahkemesi’ne kişisel müracaatta bulundular. Müracaatçılar, gözaltında haklarının hatırlatılmadığını, azami gözaltı mühletinin aşıldığını, haksız olarak tutuklandıkları ve gözaltına alındıkları gerekçesiyle kişi hürriyeti ve güvenliği haklarının ihlal edildiğini, tabirlerinin azap altında alındığını, avukat huzurunda alınmayan sözlerinin karara temel alındığını, yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle adil yargılanma haklarının ihlal edildiğini öne sürdüler.
Yüksek mahkeme, müracaatçıların avukat yardımından yararlanma hakkıyla kontaklı olarak hakkaniyete uygun yargılanma hakkı ile yargılamanın 13 yıl 10 ay 25 gün sürmesi nedeniyle makûl müddette yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Karakuş ve Şahin’e 10’ar bin, Kılıç’a 18 bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmedildi. 2017’deki bu karar uyarınca, 3 sanık tarafından yine yargılama süreci başladı. Akabinde örgüt üyeliğinden ceza alan öbür sanıkların da yine yargılanmasına başlandı. Sanıklar tahliye edildi.
18. Cezaevinde kimler kaldı?
Gelinen noktada, ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası alanlar dışında davanın sanıklarından cezaevinde kalan yok.
Mehmet Şahin, Talip Özçelik ve Mehmet Kassap 1 Nisan 2005’te yürürlüğe giren yeni TCK’da haklarında daha düşük ceza öngörüldüğünden, cezaevinde geçirdikleri 5 yıl göz önüne alınarak tahliye edilmişti.
Sanıkları konutunda barındırdığı argümanıyla hakkında dava açılan Arif Tari, Koşulla Salıverme Maddesi’nden yararlandırıldı. Süreç içinde, yalnızca üyelikten ceza alan başka isimler de yeni TCK nedeniyle tahliye edildi. Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ikinci kere yargılanan ve hakkındaki ceza Yargıtay incelemesinden şimdi geçmeyen sanıklardan Muzaffer Dağdeviren 22 Eylül 2005’te İstanbul Fatih’te girdiği bir silahlı çatışmada başından vurularak öldürüldü. Kalanlar ise AYM kararıyla tahliye oldu.
Üç firari için beraat
19. 2020’de, kamuoyuna “yeni karar” olarak yansıyan dava neden açıldı?
Ankara 5. Ağır Ceza Mahkemesi, yıllar evvel evrakı ayrılan Selahattin Eş, Ali Akbulut, Aydın Koral ve Ahmet Cansız hakkındaki yakalama kararını “savunmalarını” yapmaları gayesiyle kaldırdı. Ahmet Cansız dışındaki üç sanık, 2020 yılı içinde Türkiye’ye geldi ve mahkemede savunma yaptı, tezleri reddetti. 20 Ekim 2020’deki duruşmada mahkemeye çıkan Aydın Koral, “Oğuz Demir’i tanımıyorum. En ufak bir örgütsel faaliyetimiz olmadı. Ben dini ve ilmi araştırmalarda bulundum” dedi. Koral, mahkemenin mahkumiyet kararı vermesi halinde ise kararın açıklanmasının geri bırakılması uygulamasını kabul edeceğini de tabir etti.
20. Bu evrak hangi kararla sonuçlandı?
Davada 8 Aralık 2020 tarihinde karar çıktı. Mahkeme, sanık savunmaları, şahit beyanları ve tüm evrak kapsamından yüklenen hatanın sanıklar tarafından işlendiğinin sabit olmaması nedeniyle Selahattin Eş, Ali Akbulut ve Aydın Koral’ın beraatine karar verdi. Cansız’ın evrakı ayrıldı. Farklı bir temel numarasında devam ediyor.
21. Beraat kararı hangi münasebetle verildi?
Şüpheden sanık yararlanır prensibine işaret edilen kararın münasebetinde, “Sanıkların dini inanç ve niyetleri çerçevesinde Türkiye’de çalışırken 28 Şubat süreci ile birlikte kendilerini inançta hissetmediklerini düşünerek İran’a gittikleri” savunuldu.
Hayır. Oğuz Demir, 28 yıldır kayıp. 1971 doğumlu olan Demir, “arananlar” listesinde ve 600 bin TL mükafatla aranıyor. Hakkında İran’da olduğu argümanları de lisana getirilen Demir’in, Ankara’da yapılan operasyon sırasında kaçtığı ve hudut kapısından yasal yollarla geçtiği öne sürüldü.
22. AYM kararından sonra başlayan yine yargılama tamamlandı mı?
Bu dava, Tevhid-Selam örgütü davası olarak devam etti. Sanıklar, Fethullah Gülen cemaatine karşı oldukları için 2000 yılında kumpasa uğradıklarını, maksat haline getirildiklerini öne sürdü. Buna delil olarak da FETÖ mensubu hakim ve savcıların, 2010-2014 yılları ortasında Selam-Tevhid soruşturması başlatarak yüzlerce kişiyi adapsız biçimde dinlemelerini gösterdi. Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi, bu bahisteki belgeleri Yargıtay ve İstanbul Başsavcılığı’ndan istedi. Sanıkların cezalandırılmasını talep eden savcılık ise FETÖ ile ilgili tezlerin 2010 sonrasına ilişkin olduğunu belirterek, sanıkların cezalandırılması talebinde bulundu. Dava daha sonra belirli sanıklar istikametinden karara bağlandı.
23. Mahkeme, kimler hakkında ne karar verdi?
Sanıklardan Mehmet Ali Tekin, Hasan Kılıç ve Ekrem Baytap, “silahlı hata örgütü kurma ve yönetme” hareketlerinden 15’er yıl mahpus cezasına mahkûm olmuş, düzgün halleri nedeniyle cezaları 12 yıl 6’şar aya indirilmişti. Sanıklar Abdulhamit Çelik, Fatih Aydın, Yusuf Karakuş, Mehmet Şahin ve Recep Aydın da “silahlı cürüm örgütü üyesi olmak” hatasından 7 yıl 6’şar ay mahpus cezasına çarptırılmış ve cezaları âlâ halleri dikkate alınarak 6 yıl 3’er ay olarak belirlenmişti.
Anayasa Mahkemesi’nin kararı mucibince davayı tekrar gören Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi daha evvel verilen kararı tekrarladı. Sanıklara yeniden tıpkı cezalar verildi ve tekrar uygun halleri dikkate alınarak bu cezalar indirildi.
24. Araca bombayı koyduğu söylenen Oğuz Demir bulundu mu, Demir hakkındaki dava sürüyor mu?
Demir hâlâ bulunamadı. Fakat 2023’e kadar yakalanmaması durumunda Demir’in hakkındaki davanın, farklı bir gelişme yaşanmazsa, zamanaşımından düşme ihtimali bulunuyor.
25. Zamanaşımı riskine karşı tedbir alındı mı, tedbir alınması mümkün mü?
2022’de, Demir ile ilgili farklı bir karar verildi. Oğuz Demir
26. Demir’in yakalanması neden kıymetli?
Gazeteci Adnan Gerger’in kaleme aldığı “Uğur Mumcu’yu kim öldürdü?” isimli kitapta, Oğuz Demir ile ilgili farklı bilgiler veriliyor. Kitapta, Demir’in mühendis olduğu, patlayıcılar konusunda özel eğitim aldığı, operasyonlar devam ederken, Ankara Sincan’da yakalanacağı sırada, bulunduğu aracı polislerin üzerine sürerek kaçtığı ve daha sonra Türkiye’den ayrıldığı tez ediliyor. Demir’in patlayıcıları temin eden ve hareketlerde kullanan isim olduğu, karar giyen Özmen ile birlikte İran temaslarını kuran isim olduğu da öne sürülüyor. Bu nedenle öteki sanıklardan farklı bilgilere sahip olabileceği üzerinde de duruluyor. Lakin 29 yıldır izi bulunamadı. 2007’de Avustralya’da izine rastlandığı bilgisi evraka girdi. Lakin İran’da olduğu sanılan Demir’in Avustralya ile ne üzere bir ilgisi olabileceği de aydınlatılamadı. Demir’in Türkiye’deki malvarlığı, suikastten 29 yıl sonra, hükümet kararıyla İçişleri Bakanlığı kararıyla donduruldu.
27. Mumcu cinayeti, Sedat Peker görüntülerinde nasıl gündeme geldi?
Peker, 2021’deki bir görüntü kaydında Mumcu cinayetini husus ederek, şunları söyledi:
“Mehmet Ağar var ya, Emniyet Müdürlüğü devrinde en uygun arkadaşları Behçet Cantürk, Hüseyin Baybaşin, Savaş Buldan, tüm uyuşturucu işi yapanlar bunun arkadaşı. ‘Kürt iş adamları’ diyorlar ya hayır, hepsi uyuşturucu işi yapıyor. Hepsinden para aldı. Siyasete girerken geçmişini temizlemek için Ulusal Güvenlik Kuruluna bir sunum yaptı, o vakit Tansu Hanım, onu ikna etti. ‘Devletler kendi gelecekleri için bu tip aksiyonlar yapabilir’ şeyinde bir kelamlı karar çıkartırıp sonra başladılar hepsini öldürmeye… Kendi geçmişini temizlemek için… Uğur Mumcu neden öldürüldü? Öldürüldüğü vakit yazdığı yazılara bakın. ‘Terörden beslenen terör lordları’, bunun üzerine çalışma ve silah ticareti. Uğur Mumcu şehit ediliyor, yanına birinci gelen kim? Katil en evvel gelir, Mehmet Ağar. Eşine diyor ki ‘Ben buradan bir tuğla çekersem devlet aşağı iner’. Terörden menfaat elde edenlere gelince adamı şehit ettiler. Mehmet Ağar’ın yaptığı bu tertiplerin hepsi kendi cebi içindi, gördüm, yaşadım. Bana iş adamını arattırıyorlardı, ‘Bu PKK’ya para veriyor’ diye. Ortak dostumuz. Dedim bu adam Çorumlu nasıl PKK’lı olur? Adama küfür kafir biz arayıp… Sonra adam bunun yanına gidiyor iki James Bond çanta parayla…”
28. Mumcu ailesinin bu açıklamalara yönelik reaksiyonu ne oldu?
Uğur Mumcu’nun eşi Güldal Mumcu, toplumsal medya hesabından, “Senelerdir Uğur Mumcu cinayetinin aydınlatılması için kim ne biliyorsa anlatsın, işin ucu kime dokunuyorsa dokunsun dedik. Bu görüşümüzü müdafaaya devam ediyoruz. Çekin tuğlaları yıkılsın duvar altında kim kalırsa kalsın” paylaşımı yaptı.
Mehmet Ağar, Peker‘in öne sürdüğü savlara dair daha evvel yaptığı açıklamada “Bunların hepsi palavradır. Kimin ne tezi var buyursun kanıtlarını götürsün. Her türlü araştırmaya soruşturmaya açığım. Ne benim ne oğlumun yasal ve ahlaki olmayan hiçbir şeyle ilgisi yoktur” demişti.
29. Bu tezlerle ilgili bir soruşturma açıldı mı?
Hayır. Peker’in öbür argümanlarıyla ilgili süreç yapılmadığı üzere bu mevzuda da bir soruşturma açılmadı.
30. Bu kararlara ve açığa çıkan bilgilere karşın kamuoyu neden tatmin olmadı?
Umut Operasyonu ve davası, kapsamının büyüklüğüne karşın kimseyi tatmin etmedi. Kamuoyunda hâlâ Uğur Mumcu’nun ve öteki isimlerin faillerinin bulunamadığı algısı hâkim. Bunun en büyük nedeni, kritik süreçlerde ihmalleri saptanan kamu vazifelileri hakkında süreç yapılmamış olması. Yakalanan birinci iki sanığın azap altında suçlamaları kabul ettiği savı da soruşturmaya gölge düşürdü. En değerlisi, yargının açıkça İran’ı işaret etmesine karşın Türkiye, diplomatik olarak rastgele bir adım atmadı. Bu tip sarsıcı cinayetlerin istihbarat dayanağı olmadan yapılamayacağı fikri ve bu mevzuda somut tespitlerde bulunulamaması da 28 yıl sonra Mumcu cinayetinin gerisindeki perdenin hâlâ aralanmadığı yorumlarına yol açıyor. Aksiyonları bu isimler yapmış olsa bile kimler tarafından yönlendirildiği, Türkiye’de kimlerden yardım aldıkları da karanlıkta. Oğuz Demir’in yakalanmamış olması da birçok sorunun gölgede kalmasına yol açıyor.
