Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı’nın kurulmasını içeren kanun, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Kanuna nazaran, Türk ve İslam arkeolojisi ile ilgili alanlarda bilimsel çalışmalar yapmak, bu alanlarda kütüphane ve müzeler açmak, kültürel miras konusunda iş birlikleri gerçekleştirmek, yurt dışında arkeolojik hafriyat, araştırma ve incelemeler gerçekleştirmek üzere merkezi Ankara’da bulunan Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı kurulacak.
Vakıf, hedefleri kapsamında öncelikle Türk ve İslam arkeolojisi ile kültürel mirası olmak üzere antropoloji, sanat tarihi, tarih, epigrafi, nümismatik üzere tüm ilgili alanlarda Türkiye, Avrupa, Orta Doğu, Balkanlar, Akdeniz, Ege, Karadeniz, Kafkasya, Orta Asya, Güney Asya ve dünyanın öbür bölgelerinde tarihi çağlar boyunca var olan kültürlerin ve sanatların, Türk bilim insanları ve öğrenciler tarafından her istikametiyle çalışılmasını teşvik edecek ve bu alanlarda yapılan bilimsel araştırma ve çalışmaları destekleyecek.
Faaliyetlerini tek başına gerçekleştirebileceği üzere kültürel mirasın korunması, idaresi ve geliştirilmesi için kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve hukukî bireyler ile işbirliği yapabilecek olan vakıf, kamu kurum ve kuruluşları ile özel ve memleketler arası kuruluşlara proje teklifleri sunabilecek, ulusal ve memleketler arası yarışlara katılabilecek, ulusal ve memleketler arası müsabakalar düzenleyebilecek.
Vakfın faaliyetlerinden Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı İdare Şurası tarafından belirlenenler, vakıf bünyesinde oluşturulan ve merkezi Gaziantep’te bulunan Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Enstitüsü tarafından yürütülecek.
Vakfın idare organları
Vakfın organları; mütevelli heyeti, idare şurası ve kontrol konseyi ile müracaat organı olan bilim konseyinden oluşacak.
Mütevelli heyeti, vakfın karar organı olacak ve 11 üyeden oluşacak. Kültür ve Turizm Bakanı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakan Yardımcısı, Dışişleri Bakanlığının Yurtdışı Tanıtım ve Kültürel İşler Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakan Yardımcısı, Türk Tarih Kurumu Lideri, Gaziantep Büyükşehir Belediye Lideri ile Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü, mütevelli heyetinin alışılmış üyeleri olacak.
Mütevelli heyeti lideri, Kültür ve Turizm Bakanı olacak ve bakanın katılmadığı toplantılara Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakan Yardımcısı başkanlık edecek.
Vakfın icra organı olan idare heyeti, Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı’nı temsil yetkisini haiz olacak ve 7 üyeden oluşacak.
Bilim şurası, vakfın müracaat organı olacak. Bilim konseyi üyeleri, arkeoloji ve kültürel miras alanında ve bağlantılı öteki bilim alanlarında temayüz eden, vakfın gayeleri doğrultusunda çalışmalar gerçekleştiren Türk ve yabancı bilim insanları ortasından idare kurulunca 5 yıllığına seçilecek. En fazla 50 şahıstan oluşacak bilim şurasında yabancı üyelerin sayısı toplam üye sayısının beşte birinden fazla olamayacak.
Vakıf tarafından yurt dışında arkeolojik kazıların yapıldığı yerlerde, hafriyat müddetiyle sonlu olmak üzere mütevelli heyeti kararı ile süreksiz temsilcilikler açılabilecek.
Personel istihdamı
Kamu kurum ve kuruluşları, yükseköğretim kurumlarında vakfın faaliyet alanlarıyla ilgili mevzularda istihdam edilen devlet memurları ile öğretim elemanlarından gerekli nitelikleri taşıyanlar, vakfın talebi, kendilerinin ve kurumlarının muvafakatiyle 1 yılı geçmemek üzere vakıfta süreksiz görevlendirilebilecek. Bu mühlet, birebir yolla her bir işçi için birer yıl olmak üzere en fazla 3 yıl uzatılabilecek. Bu suretle süreksiz görevlendirilenler görevlendirildikleri mühlet boyunca kurumlarından aylıklı müsaadeli sayılacak.
Türk Arkeoloji ve Miras Vakfı, kurum ve kuruluşlardan, münhasıran aşikâr bir uzmanlık, bilgi ve tecrübe gerektiren iş ve hizmetler için oluşturulan komite ve gibisi çalışma kümelerine dahil olmak üzere, kurumlarındaki asli vazifeleri uhdelerinde kalmak kuralıyla işçi görevlendirilmesini talep edebilecek.
Vakıf, iş mevzuatı kapsamında işçi istihdam edebilecek.
Vakfın bütçe ve gelirleri
Vakıf, maksat ve faaliyetleri doğrultusunda yıllık bütçe yapacak, hedeflerini gerçekleştirmek için yurt içi ve yurt dışında iktisadi işletme kurabilecek, devralabilecek ve bunlara ortak olabilecek.
Vakfın hedefine uygun ulusal ve memleketler arası fonlardan aktarılan hibeler de dahil olmak üzere yurt içi ve yurt dışı her türlü eser, hizmet, taşınır, taşınmaz, irat ve her türlü bağışlar ile tıpkı ve nakdi yardımlar, faaliyetlerden elde edilen türlü gelirler, iktisadi işletmeler, iştirakler ve iştiraklerden sağlanan gelirler, taşınır ve taşınmaz varlıkları ile başka haklarının kıymetlendirilmesi ile sağlanan gelirler, sponsorluk gelirleri, enstitü masraflarında kullanılmak üzere Gaziantep Büyükşehir Belediyesinden aktarılacak fiyatlar, genel bütçeden aktarılacak meblağlar, vakfın gelirlerini oluşturacak.
Vakıf, faaliyetleri hasebiyle yapılan süreçler istikametinden harçlardan, bu kapsamda düzenlenen kağıtlar nedeniyle damga vergisinden, sahip olduğu taşınmazlar hasebiyle emlak vergisinden muaf olacak, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara sağlanan tüm kararlardan yararlanacak.
Vakfa yapılacak bağış ve yardımlar, gelir yahut kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıyeten gösterilmek koşuluyla bildirilecek gelirlerden yahut kurum yararından indirilebilecek.
Kuruluş işlemleri
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 ay içinde vakfın kuruluş süreçlerinde kullanılmak ve kalanı kuruluş tamamladıktan sonra vakfa bırakılmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesinden vakıf ismine açılacak hesaba 5 milyon lira aktarılacak.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içinde vakfın kuruluşu, vakıf senedi ve vakfın Türk Uygar Kanunu kararlarına nazaran tesciline ait süreçler Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından sonuçlandırılacak. Vakfın kuruluş süreçlerinin tamamlanmasıyla birlikte başka bir sürece gerek olmaksızın enstitü de kurulmuş olacak.
Gaziantep’in Şahinbey ilçesi Beyefendi Mahallesi’nde bulunan ve mülkiyeti Hazineye ilişkin taşınmazdaki Kendirli Gazi Kültür Merkezi üzerinde, enstitü faaliyetlerinde kullanılmak üzere vakıf lehine bedelsiz irtifak hakkı tesis edilecek.
Mütevelli heyeti, vakıf resmi senedinde değişiklik yapmaya yetkili olacak. Vakıf organlarında vazifeli şahıslardan rastgele bir toplumsal güvenlik kurumundan emeklilik yahut yaşlılık aylığı alanların bu aylıkları kesilmeyecek. (AA)
