Saadet Partisi Genel Lideri Temel Karamollaoğlu, İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’nde, “Adalet olmadan hiçbir şey olmaz. Adalet, mülkün temelidir. Mülk dediğimiz, devlet. İtimat duygusu, onun gerisinden dürüstlük, işin ehline verilmesi. Siz işi ehline vermezseniz o iş hiçbir vakit istenildiği üzere imar yahut inşa edilemez. Siz yandaşınıza pas geçerseniz burada adalet yoktur, dürüstlük de yoktur. Şu anda ülkemizin sıkıştığı en büyük sorun, kıskaç, işte bu noktada düğümleniyor. Ne adalete inanç kaldı ne dürüstlük var ne liyakate kıymet veriliyor. Bunun için de hiçbir sorun çözülemiyor. 15 Mayıs’ta yeni bir devir başladığında birinci ele alacağımız konular bunlar. Adaletin tesisi, inanç ortamının oluşturulması, liyakate ehemmiyet verilmesi, yandaşlara hiçbir şeyin peşkeş çekilmemesi” dedi.
TIKLAYIN | ‘İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi | Kılıçdaroğlu: 21. yüzyılın Türkiyesi’nin temel maksadı bilim, endüstride ve teknolojide çip üreten bir ülke olmaktır
İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi, beşinci gününde sürüyor. Kongre kapsamında, “Geleceğin Türkiye’sini inşa ediyoruz” sloganıyla bugün düzenlenen ‘Millet İttifakı Genel Liderler Buluşması’na, Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı ve CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Demokrasi ve Atılım (DEVA) Partisi Genel Lideri Ali Babacan, Demokrat Parti Genel Lideri Gültekin Uysal, Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu, Saadet Partisi Genel Lideri Temel Karamollaoğlu ve UYGUN Parti Genel Lider Yardımcısı Ümit Özlale katıldı.
Temel Karamollaoğlu, kongrede yaptığı konuşmada şunları söyledi:
“Osmanlı’nın son devirlerindeki iktisadi faaliyetler ülkemizi ayağa kaldıracak düzeye gelmedi”
O kongreden sonra Türkiye’de aslında önemli bir atak başlamış. Şunu unutmayalım; Osmanlı’nın son devirlerinde birtakım iktisadi faaliyetlere başlandı. Ancak bunlar ülkemizi ayağa kaldıracak düzeye gelmedi. Besinimiz, giysi kuşamımızla ilgili neyimiz varsa dışarıdan geliyordu. Bundan ötürü, İzmir İktisat Kongresi’nden sonra, -o vakit bunları yayacak televizyonlar, radyolar da yok- ancak oluşturulan hava sonucunda bir atak başladı. İkinci İktisat Kongresi’nden sonra ise bunlar biraz daha şekillenme yoluna girdi. Hangi fabrikalar kurulacak, o fabrikaları kurabilmek için hangi finans kuruluşları hayata geçirilecek? İşte Sümerbank, Etibank üzere. Malatya’da kurulan Mensucat Fabrikası üzere. Bir müteşebbisin, köylünün başlattığı Uşak’taki şeker fabrikası üzere.
“Ne uçması, millet Ay’a Mars’a gidiyor”
İşin garibi, benim şahsi kanaatime nazaran, bugün Türkiye’de yapılması icap eden en kıymetli işlerden bir tanesi, uçak endüstrinin teşhisidir. O periyotta bu, en kıymetli problem olarak gündeme getirilmiş. Uçak fabrikasının temeli çabucak atılmış, uçak imalatına çabucak başlanmış. Ne vakit? 1920’ler. Pekala biz neredeyiz artık? Havanda su dövüyoruz. Birtakım hususlar gündeme getirildiğinde ‘O kadar uçmayın’ deniyor. Ne uçması? Millet Ay’a, Mars’a gidiyor. Biz, kendi ülkemizde bir yerden bir yere giderken öteki ülkelerin imal ettiği uçakları alarak lakin seyahat edebiliyoruz. Ancak maalesef çok kısa bir vakit içinde bu teşebbüslerin hepsi akim kalmış. Ben, Vecihi Hürkuş’u unutamam. Bu türlü bir sıkıntıyı kendine sıkıntı etmiş. Uçak imalatına çabucak başlamış. Birkaç yüz tane uçak imal etmiş ve ihraç etmiş bunları. Ben, ister istemez, bu türlü bir mevzu gündeme geldiği vakit Nuri Demirağ’ı unutamam. Kendisine, 1930’larda Silahlı Kuvvetlere uçak alabilmek için yardım talebinde bulunanlara kardeşi yardım etmişi. Lakin demiş ki ‘Ben bir kuruş vermem. Ancak siz bana bu uçağı sen yapar mısın dersen ben onu yaparım’ demiş. Yaklaşımdaki fark, fikir. Nuri Demirağ, Demirağ soyadını nerden almış? Fransızlar, İngilizler Türkiye’de demir yolu döşüyorlar, senede 100-150 km. ‘Sizin o bütün projelerinizi ben 1,5-2 sene içinde tamamlarım’ demiş. Kendisine vermişler. Onu tamamlayınca da Mustafa Kemal Atatürk, kendisine ‘Demirağ’ soyadını vermiş. Durduk yere verilmemiş ki isim.
“Adalet olmazsa inanç, huzur olmaz”
O devirdeki hayal, ufuk, bizde maalesef bugün yok. Kardeşlerimiz, genel liderlerimiz, arkadaşlarımız hoş ufuklar çizdiler fakat bugüne kadar biz bir şey yapamamışız ki bu noktada. Kendi içimize kapanmış, çekişmelerle uğraşmışız. Bizim sorunlarımızı çözecek adımları atamamışız. Aslında ülkemizin ayağa kalkması, yaşanabilir bir ülke haline gelmesi için iktisaden kalkınması kural. Fakat nereden başlayacağız denildiği vakit herkes ittifak etti, dikkat ederseniz. Adalet. Bir ülkede adalet olmadan siz hiçbir şey yapamazsınız. Adalet olmazsa inanç, huzur olmaz. Biz, bunu biraz daha kapsamlı olarak, ahlaki ve manevi kıymetler ihya edilmeden bir ülkede huzur olmaz diyoruz. Ahlaki ve manevi kıymetleri kimileri yalnızca bir utangaçlık üzere tanım etmeye kalkıyor. Hayır. Bunun başında adaletin tesisi gelir.
“Dürüstlük kesinlikle olacak”
Adalet olmadan hiçbir şey olmaz. Devlet, adalet üzerine inşa edilir. Adalet, mülkün temelidir. Mülk dediğimiz, devlet. Devletin temeli adalete dayanır. Kâfi mi? Hayır. Kapsam genişler. İnanç duygusu, onun gerisinden dürüstlük, işin ehline verilmesi. Siz işi ehline vermezseniz o iş hiçbir vakit istenildiği üzere imar yahut inşa edilemez. Dürüstlük kesinlikle olacak. Siz yandaşınıza pas geçerseniz burada adalet yoktur, dürüstlük de yoktur. Şu anda ülkemizin sıkıştığı en büyük sorun, kıskaç, işte bu noktada düğümleniyor. Ne adalete inanç kaldı ne dürüstlük var ne liyakate ehemmiyet veriliyor. Bunun için de hiçbir sorun çözülemiyor. Allah nasip eder de -ittifak ettiğimizi görüyorsunuz- 15 Mayıs’ta yeni bir periyot başladığında birinci ele alacağımız konular bunlar. Adaletin tesisi, inanç ortamının oluşturulması, liyakate ehemmiyet verilmesi, yandaşlara hiçbir şeyin peşkeş çekilmemesi.
“DÜNYAYA AÇILIRKEN BİRTAKIM ÖNEMLİ YANLIŞLAR DA YAPTIK. İKTİSADIMIZI BÜTÜNÜYLE DIŞA BAĞLADIK”
Geçmişten de ders almamız icap ederdi diyorum. Benim hâlâ havsalam almıyor. Neden Türkiye’de hâlâ 1920’lerde başlamış olan, yalnızca bir kişi değil, birkaç teşebbüsle ele alınan uçak sanayi maksadına ulaşamadı? Bu bir gerçek. Biz, bunu anlamak mecburiyetindeyiz. Şayet bir yerlerde yanlış yapılmışsa kendi kendimizi de tenkit etme mecburiyetindeyiz. Elbette İkinci Dünya Harbi’nin devreye girmesi bizim birçok teşebbüsümüzü engelledi. Ben de o devri pek hatırlıyorum diyemem lakin 1940’ların başında, hatta daha sonraları ekmeğin karneyle alındığını biliyorum. O periyotta birtakım adımları atmak kolay değildi. Fakat onun çabucak gerisinden dünyaya açılırken birtakım önemli yanlışlar da yaptık. İktisadımızı bütünüyle dışa bağladık.
“O fabrikanın çalışması mümkün değildi lakin kimse önlem almadı”
Erbakan Hoca, Almanya’da gitti, doktorasını aldı. Sonradan üç tane doktora çıkaracak kadar da araştırma yaptı. Almanya’da kalmasını istediler, ‘Ben kendi memleketime gideceğim’ dedi. ‘Ben motor profesörüyüm, o halde motor imalatını gerçekleştireceğim’ dedi. Kendisine gerekli imkanlar sağlandı. O vakit döviz devlet tarafından veriliyor, kolay değil. Üç senede motor fabrikasını kurdu. 1960 ihtilalinden iki ay evvel de açtı. 9 bin liraya satılan motor, apansızın 6 bine indi. Hoca bunu 5 bin 500’e indirince 4 bine indirdiler. 3 bine inince 2 bin… Artık o fabrikanın çalışması mümkün değildi ancak kimse önlem almadı. Ordu mensuplarına, ‘Eğer siz bu teşebbüse biraz takviye verirseniz, -destek dediğin bunların alımını gerçekleştirin- gereksiniminizi yerli olarak karşılayın’ denildiğinde maalesef bu tedariki karşılayan kurumun, askeriyenin içinde, başında bulunan kişi ‘Biz Amerikalıları küstüremeyiz. Senin parayla verdiğini onlar bize parasız veriyorlar’ dedi. O motor fabrikası çalıştı bilahare kör topal. Lakin biz, bir türlü bunu inşa edemedik.
“Bunu görmeden birileri bizim ayağımıza çelme takmaktan vazgeçmez”
Devrim arabası… O zamanki ihtilali yapanlar birtakım mefkurelere sahipti. ‘Biz niçin yapmıyoruz’ dediler. Eskişehir Devlet Demiryolları Fabrikası’na giderseniz girişte ihtilal arabalarından birini görürsünüz. Dört tanesi imal edildi. İçine akaryakıtı biraz az koydular. Gürsel Anıtkabir’e giderken otomobil yolda kaldı. Neden? Kendisinde bir bozukluk değil, birisi onun akaryakıtını yolda tükenecek üslupta koymuş da ondan. ‘İşte bizim yaptığımız otomobil bu kadar. Yolda bile Anıtkabir’e gidecek kadar gücü, mecali yok’ dediler. Biz bu gerçeği göreceğiz. Bunu görmeden birileri bizim ayağımıza çelme takmaktan vazgeçmez.
“Çok farklı bir siyaset izlemekle mükellefiz”
Türkiye, dünyanın en stratejik bölgesidir. Neresi dünyanın merkezi deseniz, alın haritayı önünüze, karşınıza Türkiye çıkar. Bu bölgede bizim hakim olmamızı istemiyorlar. Onun için biz, çok farklı bir siyaset izlemekle mükellefiz. Elbette biz dünyayla bütünleşelim. Hengame edelim demiyoruz. Ancak onların oynayacakları oyunlar karşısında da uyanık olmak, dik durmak mecburiyetindeyiz. Kendimizi güçlendirecek adımları atmak mecburiyetindeyiz.
Sayın Kılıçdaroğlu söyledi; endüstrileşmek bizim en değerli adımlarımız. Bütün arkadaşlar da ittifak halinde. En değerli yapacağımız işlerden bir tanesi. Benim kanaatim şu; ben Batı’da yetiştim, onları da gördüm. Okulu orada okudum. Onların her şeyini çok düzgün biliyorum diye bir tezim da yok. Fakat biz dışarıya bağlı kaldığımız surece hiçbir vakit ayakta kalmamıza bizim imkan vermezler. Şayet biz bir atak yapacaksak ekonomist olarak hesabı yapanlar, ‘Biz her şeyi yapamayız. Kesinlikle kârlı olanları yapalım. Başkalarını biraz daha sonraya bırakalım’ diye bir kanaate gelebilirler. Ben tıpkı kanaatte değilim. Nasıl ki 1920’lerde, 1930’larda o gün için sıkıntı olan, en ileri teknolojiyi gerektiren uçak imalatı hiç tereddütsüz başlatılmışsa biz bugün onu başlatmak mecburiyetindeyiz.
“Bu vatana yapılacak en büyük kötülük”
Cumhuriyet’in başlangıcında biz, kendi aşımızı kendimiz ürettik. Dünyada önde gösterilen ülkelerden biriydik. Tifo, verem, suçiçeği vardı. Biz, artık kendi aşımızı üretmiyoruz. Niçin? Neden dışarıdan gelecek aşıya muhtacız? Müesseseyi kapatmışız. Bunun bir münasebeti olması icap eder. Her istikametiyle, başta ilaç ve besin olmak üzere kendimize kâfi bir siyaset oluşturmak mecburiyetindeyiz. Çabucak gerisinden da endüstrinin bütünü; ağır sanayi, yüksek teknoloji gerektiren sanayi başta olmak üzere inşaatlara, yatırımlara başlamak mecburiyetindeyiz. Nereden? Edirne’den Kars’a kadar. Diyarbakır’dan Antalya’ya, İzmir’e kadar. Her yerde, Türkiye bütün olarak bir şantiye havasına bürünecek. Bugün İstanbul’da bin bireye iş sağlayacak yeni bir tesis kurmak, bu vatana yapılacak en büyük kötülüktür.
“Devlet de her yere elini uzatacak”
Sen Kızılay, diğerine, muhtaca ulaştıracak çadır varken onu vermeyip kâr edebilmek için öbür yardım müessesine bunu satmaya kalkarsan ben sana nasıl güveneyim? Bu türlü bir mantık olur mu? Onun için biz, her mevzuda ülkemizin bütününde kalkınmayı maksat olarak seçmeliyiz. Her vilayette kesinlikle temel atılacak, bir tesis kurulacak. Bir değil, birkaç tesis kurulacak. Türkiye bir şantiye havasına bürünecek. Devlet de her yere elini uzatacak.
“Dövizin dışında ülkemizin öbür bir şeye muhtaçlığı olduğu kanaatinde değilim”
Ben, dövizin dışında ülkemizin öteki bir şeye muhtaçlığı olduğu kanaatinde değilim. Teknolojiler bugün artık basitçe temin edilebiliyor. ABD’den olmazsa İngiltere’den, olmazsa Almanya’dan, Çin’den, Rusya’dan bunu getirmek mümkün. Lakin döviz konusunda başlangıçta birtakım badireler olabilir. Siz de yatırımları, döviz muhtaçlığını azaltacak yatırımlarla yatırımları öne alırsanız bu sorunu de kısa vakitte çözebilirsiniz. Önümüzde bizim büyük bir pazar var.
“Biz gelir dağılımını adil bir formda sağlayacağız”
Bu yatırımlar tamamlandıkça güçlenir, zenginleşir. Pekala bu zenginleştiğimiz yeni imkanları nasıl kullanacağız? Gelir dağılımında adaleti sağlayarak. Bunun diğer bir yolu yok. Yıllardır Türkiye’de toplu kontratlar daima açlık hududunda yapılıyor. Aman insanımız aç kalmasın. O insan, çocuğunun ayakkabısını, kendi giysisini, okul gereksinimini, elektriğini, doğal gazını, varsa arabasının akaryakıtını nasıl karşılayacak? ‘Ona ben karışmam’ diyor. ‘Açlık; karnını doyurdu muydu bu kâfi.’ Bundan daha büyük insafsızlık olur mu? Açlık hudut değil, yoksulluk hududu denilen bir hudut daha var iktisatta. Bugünkü kurallarda yoksulluk sonu, açlığın yaklaşık 2,5 katı. Bazen dalgalanıyor. Bu ansızın olur mu? Elbette çabucak, 1-2 senede olmaz ancak amaç olarak seçerseniz 3-5 senede, bilemediniz 6-7 senede bunu gerçekleştirmek mümkün. O gerçekleştiği vakit ne olur? Türkiye’de muazzam bir talep açığı doğar. Zira cebine bu sonda maaş koyan insan, muhtaçlığını karşılamak için pazara çıkar. Pazardaki talep ister istemez o talebi karşılayacak yeni yatırımlara vesile olur. Biz, gelir dağılımını adil bir biçimde sağlayacağız.
İzmir İktisat Kongresi’nin 6. hususu, ok açık söylemişler; ‘Hırsızlık, yalancılık, riya ve tembellik en büyük düşmanımızdır. Taassuptan uzak bir dindarlık, her şeyde esasımızdır.’ Daha sonra maalesef koşullar değişmiş. Bütün imkanlarımızı betona, asfalta hasletmişiz. Bunun Türkiye’yi kalkındıran değil, evet rahatlatan bir yatırım modeli olduğunu söyledik, kabullendik de. Fakat rahatlamak, zenginleşmek manasına gelmiyor. Rahatlamak, güçlenmek manasına hiç gelmiyor. Rahatlamak, tesirli bir ülke olma noktasında ise hiçbir vakit dikkate alınmayan bir konu. Biz, yalnızca kendimizin değil, dünyanın nizamını de değiştirmekle mükellef görüyoruz kendimizi.
“Biz, tahribat yapmaz, imar ederiz”
Biz, İktisat Kongresi’nde bilhassa birtakım noktalara vurgu yapmakla mükellefiz. Biz, tahribat yapmaz, imar ederiz. Bunu içselleştirmeliyiz. Tükettiği malı mümkün olduğunca kendimiz üretiriz. Çok çalışır, lakin israftan kaçınırız. Ormanlarını çocukları üzere sever, madenlerini kendi ulusal üretimi için isteriz, kullanırız, işletiriz. İrfan ve beceri aşığıdır bizim insanımız. Bunu bilelim. Bunun yalnızca karşılık görmesini sağlayacak adımları atalım, kâfi.
“Çok büyük bir farkla bu seçimin alınacağına inanıyorum”
Farklı görüşlere, farklı kanaatlere sahip olan partilerin bir ortaya gelerek Türkiye’nin sorunlarını çözmek üzere yola koyulmamız gerektiğini kabullendik. Millet İttifakı’nın temel gayesi bu. Diktatörlük olmasın diye Cumhurbaşkanlığı Sistemi’nin değişmesini önemsiyoruz. Fakat Cumhuriyet tarihinde hiç yapılmamış bir adımı attık. Daha koalisyon oluşmadan koalisyon protokolünü imzaladık, hayat geçirdik. Mutabakat metni bundan ibaret. Neden? Zira bugünkü kurallar bunu gerektiriyor. Seçimden sonra bunu yapmak mümkün değil. Biz, evvel Cumhurbaşkanını ve Meclis’i seçeceğiz. Onun gerisinden, birlikte bu ülkeyi nasıl yöneteceğiz, sistemi nasıl değiştireceğiz onun çalışmalarını yapacağız. Bu millet bize lütfeder 400’ün üzerinde bir çoğunluk verirse Meclis’te bu değişiklik birkaç ay içinde gerçekleşir. Ben, çok büyük bir farkla bu seçimin alınacağına inanıyorum.”
