Fehmi Koru*
Günü şimdi mutlaklaştırılmış olmasa bile seçim ufukta göründü ve iktidar ile muhalefet cepheleri sandıktan kendilerini sevindirecek bir sonuç çıkacağından son derece emin görünüyorlar.
Böylesi bir ortama galiba birinci kere şahit oluyorum.
Seçim yasal tarihi olan 25 Haziran 2023 tarihinde yapılmayacak, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan yetkisini kullanarak seçimi 14 Mayıs 2023 tarihine almak niyetinde; bunu kendisinin açıklamalarından biliyoruz.
İyi de neden şimdiden kararını nihaileştirmek yerine Mart ayını bekliyor?
Belli ki, önümüzdeki iki ay içerisinde ortamın daha da bariz hale gelmesi beklenecek.
Ortam iktidar açısından uygun olmazsa ne olacak, seçimin vaktinde yapılması mı tercih edilecek yoksa diğer bir plan mı var?
Nereden bilebilirim. Bildiğim, seçim tarihini erkene alma niyetinin olduğu, lakin bunu katılaştırma konusunda tez edilmediği…
İktidarın paydaşları olan AK Parti ile MHP’nin seçim sonucundan umutlu olmaları bu bakımdan kıymetli.
Umut şu sırada yüksek görünüyor.
Biraz evvel, iktidara kayıtsız kuralsız dayanak veren ve iktidarın iki ögesi tarafından da prestij gören gazetelere göz attığımda, hem haberlere hem de köşe yazılarına seçimle ilgili kazanma umudunun hakim olduğunu fark ettim.
İtibarlı gazetelerde yer alan birtakım bilinenler yanında adı-sanı daha evvel duyulmamış şirketlerin yapıtı kamuoyu yoklamaları da o kanaati teyit ediyor.
Peki ya muhalefet?
Muhalefet cephesi de emsal bir umuda sahip üzere. İki hafta sonra, 13 Şubat 2023 tarihinde, tekrar bir ortaya geldiklerinde, altı partinin önderleri, cumhurbaşkanı adaylarını açıklayacaklar. Evvelki buluşmalarından sonra yayımladıkları metinlerde ve vatandaşla buluşmalarında tekrarlayageldikleri tezlerinin -yani 13. Cumhurbaşkanının kendi adayları olacağı iddiasının- hayata geçeceğinden onlar da çok emin.
Kanaatlerini dayandırdıkları kamuoyu yoklamaları onların da var.
Gerçek ne? Bugün seçim olsa sandıktan hangi taraf önde çıkar? Hangi ittifakın adayı cumhurbaşkanı seçilmeyi başarır?
Bu soruya keskin bir yanıt vermek kolay değil.
Daha evvelki seçimlerden hareketle bir kestirimde bulunulabilir ve sağlam araştırma şirketlerinin anket sonuçlarına bakılarak varsayımın sağlaması da yapılabilir tahminen; lakin kesin bir kanaate varmanın kaideleri bugün için yok.
Henüz seçimin 14 Mayıs tarihinde yapılacağı bile kesin değil.
Cumhur İttifakı’nın adayını Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) onaylayacağı da meçhul.
[YSK’nın beş üyesi daha yeni değişti; anayasada diğer hiçbir tarafa çekilemeyecek mutlaklıkta bir tabirle, seçimin tarihi TBMM tarafından erkene alınmazsa üçüncü defa aday olamayacağı belirlenmiş, iki sefer seçilmiş cumhurbaşkanının ismini YSK üyelerinin yine aday olarak onaylayacaklarına inanmak güç.]
Seçime gidilen günümüz ortamında şimdi belirsizlikler ortadan kalkmamışken, iktidar ile muhalefetin “Biz kazanacağız” havasına girmelerinin bir sebebi de, büyük ihtimalle, YSK’nın aday belirleme sürecinde alacağı kararı etkileme niyeti olabilir.
Muhalefetin seçimi kazanması ve iktidarın daha evvel pek çok sefer yaşandığı tipten büyük bir hezimetle müsabakası durumu her şeyi değiştireceği üzere, o denli bir durumun bariz hale gelmesi seçim öncesi havayı da tesirler.
Bir evvelki seçimde -18 Nisan 1999 genel seçiminde- sandıktan %10 barajını aşarak Meclis’te temsil edilmeyi başarmış ve üçü ülkeyi bir sonraki seçime kadar koalisyon hükümeti olarak yönetmiş beş partinin, bir sonraki seçimde -3 Kasım 2002 seçiminde- düştükleri duruma bu gözle bakabiliriz.
İlkinin -18 Nisan 1999 seçiminin- sonuçları yüzde olarak şöyleydi:
DSP 14.64
MHP 17.98
Fazilet 15.41
Anavatan 13.22
DYP 12.01
Peki bir sonraki -3 Kasım 2002- seçiminde ortaya çıkan tabloda tıpkı partilerin durumu ne oldu?
DSP 1.22
MHP 8.36
Saadet 2.49
Anavatan 5.13
DYP 9.54
O seçimde sadece yeni kurulmuş AK Parti (%34.28) ile CHP (%19.39) %10 barajını aşıp Meclis’te temsil edilme hakkı kazandılar ve AK Parti tek başına iktidar oldu.
Seçmenin parti bağımlılığı ne kadar zayıf, bu tablolardan görülebiliyor.
Yalnız bize ve bizim seçmene özel bir durum değil bu; seçmenler her demokratik ülkede sandığa farklı sonuçlar yansıtabiliyor ve kendilerine güvenen partileri hayal kırıklığına uğratabiliyorlar.
Bu bir gerçek.
Ancak bir öbür gerçek daha var: Katıldığı birinci seçimde -3 Kasım 2002’de- oyların sadece %34.28’ini alarak iktidar olabilmiş AK Parti, sonraki seçimlerde oylarını %50’ye dayanır hale getirebilmiş, yapılan en son genel seçimde -24 Haziran 2018’de- %42.56 oy ile iktidarını sürdürmeyi başarabilmişti. Son seçimde ikinci defa aday olan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da % 52.59 oy alarak birinci çeşitte seçilmişti.
Yapılacak birinci seçimde sandığa ne yansıtacağını şimdilik sırf ‘seçmen’ diye andığımız anonim şahıslar biliyor.
İki tarafın da seçmenlerin ülke yönetme misyonunu kendilerine vereceğinden emin olmasının hiçbir mahzuru yok.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinde motamot açıklanmıştır.
