* Fehmi Koru
Ne vakit Amerikan gazetelerinde Gazze ile ilgili haberleri okusam, aklıma daima tıpkı soru geliyor: “Acaba Joe Biden benimle tıpkı gazeteleri okumuyor mu?”
Washington Post’u, New York Times’ı?
Her iki gazete de aslında İsrail’e karşıt bakacak yayın organları değil; fakat yeniden de Gazze’den ve İsrail’den verdikleri haberleri okuyan herkes, Filistinlilere yapılanların bir vahşet olduğunu biliyor.
‘Soykırım’ sözcüğü kullanılmıyor haberler ve yazılarda fakat okuyan o pay kapılmadan edemiyor.
Zaten bu sebeple, ABD’de -ve Batı’da- İsrail tersliği, anti-Semitizm kıyılarında dolaşıyor.
Peki de, Joe Biden neden bu yapılanı sona erdirmek için devreye girmiyor?
Ah-vah etmeye başladı lakin bunun bir faydası yok. İsrail-yanlısı imgesi kendisine Kasım seçimini kaybettirebilir bile.
İsrail kelam konusu olduğu için kendisini güçlü mü hissetmiyor, yoksa ABD lideri olarak İsrail üzerinde gücü olduğunun farkında mı değil?
1990’da Baker ile yaşanan
ABD’nin, geçmişte, İsrail ile Filistin ortasındaki ihtilafta, Tel Aviv’in aşırılığına müsaade etmekten kaçındığını unutmuş olanlar ya da o hususta bilgi sahibi olmayanlar bulunabilir.
Oysa, her fırsatta hatırlatmaya çalıştığım bir olayı bir daha tekrarlayayım: Devrin ABD dışişleri bakanı James Baker, İsrail başbakanı Yitzhak Shamir’in, ABD’nin gönderdiği yüklü bağışı yeni yerleşim yerleri inşasında kullanmaya kalkması ve Filistinliler ile barış arayışlarına kulak tıkaması halinde buna müsaade verilmeyeceğini basın önünde söyledikten sonra, “Telefon numaramız 1-202-456-1414; barış konusunda samimi olan beni arasın” meydan okumasında bulunmuştu. [Baker’ın o gün Shamir için küfür sözcükleri sarf ettiği de söylenir.]
Bu olay 1990 yılında yaşandı.
Daha öncesi de var.
1982’de Reagan’la yaşanan
Yıl 1982. Periyodun İsrail savunma bakanı Ariel Sharon, Lübnan’ın başşehri Beyrut’u bir ay sürecek bir abluka altına almış, ülkenin güneyindeki Filistin kamplarına akınlar başlatmıştı. Abluka sırasında Beyrut’a besin ve suyun girmesini engellemiş, kentin elektriğini de kesmişti İsrail.
O vakit Hamas yoktu, ‘düşman’ Filistin Kurtuluş Ordusu’ydu (PLO).
İsrail PLO’yu yok etmek gayesiyle topyekün bir savaş başlatmıştı.
Saldırılar sırasında binlerce Filistinli hayatını kaybetmişti.
12 Ağustos 1982 tarihinde, İsrail jetleri, tam 11 saat boyunca Beyrut’u bombalayarak 100’den fazla kişinin vefatına yol açtı.
Pek çok istikametten o ‘kara gün/ler’ son birkaç aydır Gazze’de yaşananları andırıyor…
Beyaz Saray’da oturan Lider Ronald Reagan, 12 Ağustos akşamı, TV ekranlarında izlediği fecaattan ve yaralanmış bir çocuğun kucakta taşınır halini görmekten etkilenerek, İsrail başbakanı Menachem Begin’i aradı ve ona yapılanı şiddetle kınadığını bildirdi.
“Menachem, bu bir soykırım” da dedi o telefon konuşmasında Reagan Begin’e…
‘Soykırım’ sözcüğü İsrail’in Filistinlilere yaptığı kıyım için 1982 yılında ABD lideri İsrail başbakanıyla konuşurken kullanıldı. [Reagan’ın o sözcüğü kullandığını işiten Begin’in, “O sözcüğün ne manaya geldiğini ben de herhalde biliyorum” dediği söylenir.]
İsrail idaresi, Netanyahu ve destekçileri, şimdilerde tıpkı sözcüğü kullananlara karşı savaş açmış durumdalar.
Artistler, müzikçiler o sözcüğü kullanmaları durumunda iş bulamıyor, üniversite hocaları kovuluyor ABD’de…
Reagan’ın araması sonrasında ne mi oldu?
Telefonu kapatmasından 20 dakika sonra, Begin ABD lideri Reagan’ı aradı ve Sharon’a saldırıyı sonlandırma talimatı verdiğini duyurdu.
Hafif şaşırmış Reagan, o bilgiyi aldıktan sonra, telefonun ahizesini yerine koyarken, yanındakilere, “Doğrusu o denli bir gücüm olduğunu bilmiyordum” demişti.
Saldırı bıçak kesilmiş üzere durdu.
2024’te ne oluyor?
Ronald Reagan’ın Menachem Begin’e 1982 yılında, James Baker’in Yitzhak Shamir’e 1990 yılında verdikleri güçlü reaksiyonlar, karşılarındakilere geri adım attırmaya yetmişti.
Yıl 2024, Beyaz Saray’da, 1973-2009 ortasını senatör olarak iktidarı yakından gözlemleyerek, sonraki sekiz yılı lider yardımcısı olarak iktidarı paylaşarak geçirmiş, dört yıllık lider Joe Biden var ve İsrail karşısında çok çaresiz bir manzara veriyor, hayret…
Dahası, Amerikan televizyonlarını izlemiyor, gazetelerini de okumuyor gibi…
ABD dışişleri bakanı Antony Blinken, dün Arjantin’deymiş, orada bir soru üzerine, “İsrail’in Batı Şeria’da yeni yerleşim yerleri inşası yasal değil, Gazze’yle ilgili planı da bizi hayal kırıklığına uğrattı” demiş…
Güldüm. Biden ve etrafındakiler hakikaten ah-vah etmeyi biliyorlar lakin güç kullanmayı unutmuşlar…
[Bu yazıda, Reagan’ın Begin ile görüşerek Beyrut saldırısını durdurduğu bilgisi için, Guardian’da yeni yazmaya başlayan Mehdi Hasan’ın mevzuya ait yazısından yararlandım.]
* Bu yazı fehmikoru.com sitesinden motamot alınmıştır