Ertuğrul Özkök | Vaktin Ruhu
Evet, geçen pazar günü İzmir’den İstanbul’daki iktisat merkezlerini şaşırtan bir sayı geldi.
Sosyal medyamız ve onun girdabındaki medyamız, “Kızıl Goncalar” ve “Kadir Has Üniversitesi mescidinin ayakkabıları” mevzusuyla meşgulken, Türkiye tüketim sosyolojisinde bu hafta sonu bir ihtilal oldu.
Türkiye’de en üst segment alışveriş kültürünü temsil eden “İstinye Park’ın” İstanbul ve İzmir alışveriş merkezleri ile ilgili şaşırtan bir gelişmeydi bu..
İzmir İstinye Park’a bir günde giren insan sayısı İstanbul’u geçti
Açılışından bu yana birinci kere, bir günde alışveriş merkezine giren insan sayısında İzmir, İstanbul’u geçti.
Geçtiğimiz pazar günü İzmir İstinye Park’a giren insan sayısı 70 bini buldu.
Kendilerine soru sorulduğunda “Gündem Filistin” diyen siyasetçilere ve onların yandaşı trollere bu söylediğim hiçbir şey tabir etmeyebilir.
Ama merhum Özal üzere vizyoner bir siyasetçimiz hala yaşıyor olsaydı bana söyleyeceği şeyin ne olacağını çok uygun biliyorum.
Şöyle diyecekti:
“Ben daha 30 yıl evvel sana demedim mi…”
İstinye Park İzmir’e giren insan sayısı ayda 1 milyon 200 bini geçti
İstinye Park’a giren insan sayılarını da aldım.
İstanbul’dakine giren insan sayısı ayda ortalama 1 milyon 350 bin kişi civarında.
İzmir İstinye Park’a ise son vakitlere kadar ayda ortalama 1 milyon 250 bin kişi giriyordu.
Pazar günü gelen 70 bin kişi ile bu istikrarın önümüzdeki günlerde değişmesi bekleniyor.
Peki bu 70 bin kişi kaç dolarlık alışveriş yaptı?
Şimdi gelelim bu iktisadın öteki boyutuna…
Her iki alışveriş merkezinde yapılan alışverişin miktarı…
İşte burada istikrarlar aksine dönüyor.
Çünkü İstinye Park’ın yarattığı iktisada bu açıdan bakınca ortada büyük bir fark var.
Yıllık toplam satışların ölçüsünü öğrenemedim ancak şöyle bir oran verebilirim.
İstinye Park İzmir
İstanbul 100 harcıyor, İzmir ise 40’ta kalıyor
Büyük markaları bir kenara bırakırsak… Yani Chanel, Dior vs üzere büyük markaları bir kenarda bırakırsak, iki kent ortasında alışveriş ölçüsü bakımından şöyle bir oransal fark var.
İstanbul’da 100 ünite alışveriş yapılıyorsa İzmir’de bu sayı 40.
İzmir’deki 70 bin kişi boş kalabalık mı?
Öyleyse buna bakıp, iktisat açısından İzmir’de İstinye Park’ı gezen insanlara “boş kalabalık” denilebilir mi?
Hayır…
Asla…
İşte bu noktada İzmir Belediye Lideri Tunç Soyer’in, dikkatle okumasını dilek edeceğim bir noktaya geliyoruz.
O İzmirli 70 bin kişi de tüketim kültürü açısından artık klâsik mahalle bakkalını, tuhafiyeci dükkanı alışkanlığını bırakmış beşerler.
AVM’leri gezen artık çağdaş toplumun çağdaş yaşama üsluplarına hazır beşerler onlar..
İstanbul’un iki değerli farkı
Ama iki bakımından İstanbul’dakiler üzere değil.
Bir; İzmirlinin harcama dileği var ancak harcama seviyesi şimdi İstanbul düzeyinde değil.
Yani İzmir sahip olduğu bütün avantajlara karşın o ekonomiyi yaratamadı.
İki; İzmir’e o kadar çok turist gelmiyor.
İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer
Tunç Soyer’in birinci periyottaki dezavantajı
Tunç Soyer çok sevdiğim bir İzmirli.
Hala gönlümdeki aday.
Çektiği zorluğu en yeterli bilenlerdenim.
Devletten ziyadesiyle almayı hak ettiği yardımı alamayan bir kentin lideri.
Verdiği verginin bile karışlığını alamayan bir kent.
O nedenle altyapı yatırımlarını kendi imkanları ile yapmak zorunda olan bir büyükşehir burası.
Önceki lider Azizoğlu onlarla geçirdi periyotlarını.
Tunç Soyer de o denli.
İkinci kez aday olacaksa bu sefer bu 70 bin insanı düşünmeli
Ama ikinci da aday olacaksa;
Ki her şeye karşın İzmirli olarak olmasını istiyorum…
Artık iki periyot seçilme hakkı olan bir lider adayı üzere yepisyeni bir vizyonla gelmeli İzmir’in karşısına.
Programını yaparken geçen pazar İstinye Park’taki bu 70 bin kişiyi karşısına koyup düşünmeli.
Niye İstanbul 100 biz İzmirliler 40’ız…
Niye İstanbul 12 milyon turist alıyor biz niçin bunun dörtte birini bile alamıyoruz?
Türkiye’nin en aydınlık kenti, yılbaşında niçin bu kadar karanlık?
İzmir, Türkiye’nin en aydınlık kenti lakin yılbaşında en karanlık kentlerinden biri…
Bu kentin satabileceği en hoş eser nedir?
Kendi fikrimi söyleyeyim.
Neşe…
Bir Akdeniz neşesi…
İzmir’in hayal projelerine gereksinimi var.
Çeşme’nin, Alaçatı’nın, Bergama’nın, Urla’nın şehri…
Urla dediğiniz yer daha birinci yılında 6 Michelin yıldızı çıkarmış bir gastronomi ve kültür vahası.
İzmir Büyükşehir işte bu kültüre orijinal vizyonlar, hayaller, ütopyalar getirecek bir kent hayaline sahip olmalı…
Tunç Soyer bu yılın dünya rekoru kıran standını yaptı
Tunç Soyer bunu en güzel bilecek insanlardan biri.
Belki de Türkiye kültür tarihinin en büyük projelerinden birini gerçekleştirdi.
Ahmet Güneştekin’in “Gavur Mahallesi” standı dünya çapında bir başarıydı.
Üç milyon insan gezdi o sergiyi. Bir dünya rekoruydu.
Kompleksiz, geçmişi ile yüzleşme cüretine ve kültürüne sahip bir kent olduğunu gösterdi İzmirli.
Tunç Soyer (solda)
Bu insanları artık yeraltındaki altyapı ile keyifli etmek mümkün değil
Ama bilelim ki, artık yeraltındaki altyapı projeleri ile bu insanları memnun etmek mümkün değil.
An’ını da yaşamak istiyor bu beşerler.
O nedenle esnek olmalı İzmir’in büyükşehir adayı.
Ankara ile Cumhurbaşkanı ile arbedeli değil, onu ikna etme kabiliyeti ve esnekliğine sahip olmalı.
Bu enerjiyi artık tütüncü kasketi takarak, Söke ovası pamukçu üslüğü ile yönetmek mümkün değil.
Bu devir hayalperest, büyük ütopyalara sahip, vizyoner bir iş insanı elbisesi ile çıkmalı İzmir’in karşısına.
İzmirli bir sanatkarın yazdığı 100’üncü yıl marşının nakaratı ne?
Bir İzmirli olarak geçen pazar İstinye Park’ta yaşanan olay bana bunları anlatıyor.
Haddimi aşmak istemem. Bunlar yalnızca benim görüşlerim.
Hayatın sonunda o seyahate, Urla’nın bir mezarlığında başlamayı hayal eden bir insanın içinden geçenler olarak kabul edin.
“Gavur Mahallesi”ni gezen 3 milyon İzmirlinin de hayallerinin bu türlü büyük olduğunu hissediyorum.
* * *
Özal neden çikita muz ithalatını savunuyordu?
Geçen hafta yazmıştım.
Sekizinci Cumhurbaşkanımız merhum Turgut Özal, İstanbul’da birinci alışveriş merkezi Galeria açıldığında gidip görmediğim için bana kızmıştı.
“Sen sosyologsun, bu merkezle birlikte Türkiye’nin alışveriş kültüründe bir ihtilal oldu” demişti.
O günlerde solun en keskin köşe müellifleri Özal’ı yerden yere vuruyordu.
Yok efendim “çikita muz” ithal ediyor diye eleştiriyordu.
“İnsanlar vitrindeki o şeylere özensin istiyorum”
Yine o günlerde bana şunu söylemişti:
“Ben vitrinlerin hoş ithal mallarla dolu olmasından memnunum. Zira istiyorum ki beşerler bunları görsünler, özensinler. Konutta bir kişi çalışıyorsa iki kişi çalışsın“ demişti.
Turgut Beyefendi bunu başardı.
Şimdi AVM iktisadına döneyim.
Unutmayın…
Cumhuriyet’in en hoş 100’ncü Yıl marşını İzmirli genç bir müzisyen yaptı.
O müziğin bütün Türkiye’nin aklında kalan nakaratı neyle başlıyordu?
“Parla…”
Ben de artık tıpkı şeyi söylüyorum.
“Parla” artık benim doğduğum ve ölmek istediğim memleketim…
İstinye Park İstanbul
Turistler AVM’lerde ne kadar para harcıyor?
İstanbul İstinye Park’ın ciroda İzmir’den farkı ne?
Şu…
Toplam alışverişinin yüzde 40’ını turistler yapıyor.
Tahminim bu 400 milyon dolardan fazla bir para manasına geliyor.
Bugün İstanbul’da turistlerin yalnızca AVM’lerde harcadığı paranın 2.5 milyar dolara yaklaştığı söyleniyor.
Evet kimilerimizin çok ağır eleştirdiği bu AVM olayının gerisinde bu türlü bir gerçek de var.