Merkezi Londra’da bulunan Milletlerarası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’ne (IISS) nazaran, Rusya-Ukrayna Savaşı, 7 Ekim 2023’ten sonra İsrail’in Gazze’ye atakları, Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki hak argümanı ile bölgelerde süregelen sıkıntılar ve ülkelerin askeri harcamalarını artırması dünyanın istikrarsız ve tehlikeli bir periyoda gerçek gitmesine neden oldu.
Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nün (IISS) yayımladığı “Askeri İstikrar 2024” isimli raporda Arktik bölgesinde tırmanan tansiyon, Kuzey Kore’nin nükleer silah çalışmaları ve Afrika’nın Sahra altı bölgesinde askeri rejimlerin artması da “güvenlik çevresini” bozduğu aktarıldı.
Söz konusu raporda, devletlerin endüstriyel boyutta mühimmat üretim kapasitesini artırarak gelişmiş silahlarla istikrar kurmaya çalıştığı belirtildi.
IISS’e nazaran üçüncü yılına giren Rusya-Ukrayna Savaşı, Çin ve askeri olarak güçlü öteki devletlerin komşu ülkelerle alakalarının gerilmesiyle global savunma harcamaları 2023’te yüzde 9 artışla 2,2 trilyon dolara ulaştı.
IISS’nin raporunda, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başta Hint-Pasifik olmak üzere çeşitli yerlerde telaşa neden olduğu aktarılırken, Asya’da Japonya ve Güney Kore’nin daha yakın savunma alakaları kurmasını; Filipinlerin ABD ile askeri iş birliğini tekrar başlatmasını; Tayvan’ın savunmasını güçlendirmesini ve Avustralya’nın deniz kuvveti kapasitesini genişletmesini sağladığı vurgulandı.
Kuzey Kore’nin füze denemelerine devam ettiği ve Çin’in nükleer cephaneliğini genişlettiği Asya’da da tansiyonun tırmandığı belirtilen raporda, Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki bölgelerle ilgili argümanlarının da ülkeler üzerinde baskı ögesi olduğu kaydedildi.
NATO harcamaları arttı
Rapora nazaran, Rusya’ya karşı Ukrayna dayanağı nedeniyle NATO’nun harcamaları daha fazla artış gösterirken, ittifak içerisinde ABD dışındaki üyelerin 2014’te Rusya’nın Kırım’ı yasa dışı ilhakından bu yana askeri harcamaları yüzde 32 arttı.
Yeni üyeler katılsa da Ukrayna’nın NATO üyeliğine ait ittifak kapsamında fikir ayrılıkları olduğu kaydedilen raporda, NATO ve Ukrayna’nın ortak bir kurulla daha yakın çalışmaya başladığı anımsatıldı.
Raporda, NATO’nun caydırıcılığını ve savunmasını güçlendirmeye çalıştığı aktarılarak, yeni güvenlik etrafında ülkelerin yeni taktikler ve siyasetler benimsemeye başladıkları belirtildi.
Almanya’nın 2023’te yayımladığı birinci ulusal güvenlik stratejisinde Rusya’nın “Avrupa-Atlantik bölgesinde barışa ve güvenliğe en büyük tehdit” olarak tanımlandığı belirtilen raporda, İngiltere’nin de emsal bir tabir kullandığı hatırlatıldı.
“Güvenlik endişesi” vurgusu
Rusya-Ukrayna Savaşı, Avrupa’daki birçok hükümetin güvenlik yaklaşımını revize etmesinin yanı sıra Çin’in giderek artan bir güvenlik telaşı olduğuna da vurgu yapıldı.
Hava ve füze savunma kapasitesini geliştirmeyi hedefleyen Avrupa ülkelerinin insansız hava araçlarına yöneliminin arttığı kaydedildi.
Raporda Rusya’nın Ukrayna’yla savaşında faal envanterinde bulunan 3 bin ana savaş tankını kaybettiği ve 2 bin eski tankı depodan çıkararak yenilediği belirtildi.
Ukrayna’nın da Batı ülkelerinin sağladığı mühimmat ve silahları kullandığı paylaşılan raporda, insansız hava aracı (İHA) kullanımına da işaret edildi.
Raporda, Rusya-Ukrayna Savaşı’yla deneyim edilenlerin öteki ülkelerin askeri planlamasını da etkilemeye başladığına dikkat çekilerek, ülkelerin savaş ihtimaline karşı askeri üretimin artırılması ve daha büyük stokların oluşturulmasına yönelmeye başladığı belirtildi. (AA)