AYM’nin Seyahat davasından 15 yıl mahpus cezası alan TİP Milletvekili Can Atalay kararının uygulanmamasına ait verdiği ikinci ihlal kararının münasebeti Resmi Gazete’de yayımlandı. Karara nazaran infazı durdurarak tahliye kararı vermesi beklenen 13. Ağır Ceza Mahkemesi ise AYM gerekçeli kararı yayımlandığında karar vereceğini duyurmuştu. Gözler, kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla birlikte mahkemeye çevrildi. Gerekçeli kararında Atalay ile ilgili birinci hak ihlali kararını uygulamayan ve Anayasa Mahkemesi üyelerini Anayasa’ya ters davranarak “suç işlemek”le itham eden Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin Anayasa’nın açık kararlarını göz gerisi ettiğini vurgulayan Yüksek Mahkeme, Anayasa Mahkemesi’nin hak ihlalini denetlerken hangi mercinin bu ihlali gidereceğini belirlemekle de yetkilendirildiğini hatırlattı. Karara karşın belgeyi Yargıtay’a gönderen mahallî mahkemenin de Anayasa’ya muhalif davrandığını belirten AYM, açık biçimde Atalay belgesini lokal mahkemenin karara bağlamasının zarurî olduğunu vurguladı. Anayasa koyucunun iradesine alışılmamış yorum ve uygulama yapıldığını belirten AYM, Anayasa Mahkemesi kararlarının bağlayıcılığının yargısal makamlar tarafından tartışılamayacağının altını çizdi.
Anayasa Mahkemesi (AYM) Genel Konseyi 21 Aralık’ta, Seyahat davasından 18 yıl mahpus cezası alan Türkiye Personel Partisi (TİP) Hatay Milletvekili Can Atalay hakkında ikinci kere hak ihlali kararı verdi. Yüksek Mahkeme’nin hakkında verdiği ihlal kararına uyulmaması nedeniyle yaptığı ikinci başvuruyu inceleyen AYM, Anayasa’nın 67. hususunda teminat altına alınan “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı” ile 19. unsurunda garanti altına alınan “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı”nın ihlal edildiğine oy çokluğuyla karar verdi. Bu karara İrfan Fidan, Sayın İnce ve Muammer Topal karşı oy kullandı. AYM, Anayasa’nın 148. hususunda garanti altına alınan “bireysel müracaat hakkı”nın ihlal edildiğine ise oy birliğiyle karar verdi. Hak ihlallerinin ortadan kaldırılması, tekrar yargılanmasına başlanması, infazın durdurulması, tahliyesinin sağlanması ve yine yapılacak yargılamada durma kararı verilmesi için kararın İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilmesine oybirliğiyle karar veren Yüksek Mahkeme, Can Atalay’a da 100 bin lira tazminat ödenmesine de hükmetti.
Karara nazaran infazı durdurarak tahliye kararı vermesi beklenen 13. Ağır Ceza Mahkemesi ise AYM gerekçeli kararı yayımlandığında karar vereceğini duyurmuştu.
AYM’nin Atalay kararının uygulanmamasına ait verdiği ikinci ihlal kararının münasebeti, Resmi Gazete’de yayımlandı.
Ayrıntılar geliyor….
AYM, mahallî mahkemeyi ve Yargıtay’ı suçladı
Anayasa Mahkemesi (AYM) Atalay’a yönelik verdiği ihlal kararının uygulanmaması nedeniyle ferdî müracaatın ihlal edildiğine yönelik kararının özetini, Resmi Gazete’den saatlerce evvel yayınladı. AYM’nin basın duyuruları altında paylaşılan özette, kararda, Anayasa Mahkemesi’nin hak ihlalini denetlerken hangi mercinin bu ihlali gidereceğini belirlemekle de yetkilendirildiğini, lakin karara karşın belgeyi Yargıtay’a gönderen mahallî mahkemenin de Anayasaya ters davrandığı belirtildi.
AYM, hak ihlali kararını uygulamayan ve karara imza atan AYM üyelerini Anayasa’ya ters davranarak “suç işlemek”le itham eden Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin Anayasa’nın açık kararlarını göz gerisi ettiğini vurguladı. AYM kararında, şu tabirlere yer verildi:
“Herhangi bir merciin bu kararın denetleme yetkisi yok”
“Somut müracaata bahis yargılamada Anayasa Mahkemesi, birinci derece mahkemesini ilgili mahkeme olarak belirlediği için Yargıtay’ın 6216 sayılı Kanun kapsamında tekrar yargılama yetki ve vazifesi bulunmamaktadır. İhlal kararının gönderildiği birinci derece mahkemesi ise Anayasa Mahkemesinin kararı uyarınca önüne gelen belgede tekrar yargılamayla ilgili vazifesini yerine getirmemiş; müracaatçının anayasal haklarını da gözeten bir yargılama yapmamıştır.
Kamu gücünün aksiyon, süreç ve ihmallerinin Anayasa’ya uygunluğunu kesin ve bağlayıcı olarak karara bağlama yetkisi münhasıran Anayasa Mahkemesine aittir. Bu bağlamda Anayasa Mahkemesi ferdî müracaat yoluyla bir temel hak ve özgürlüğün ihlal edildiğine karar verdiğinde rastgele bir merciin bu kararın Anayasa’ya yahut kanuna uygun olup olmadığını inceleme ve denetleme yetkisi bulunmamaktadır.
“AYM kararlarının bağlayıcılığı hiçbir makam tarafından tartışılamaz”
Anayasa ve kanunlar Anayasa Mahkemesi kararını yerine getirme yükümlülüğü altında olan kamu makamlarına ve somut olayda birinci derece mahkemesine belgeyi farklı bir yargı merciine gönderme yetkisi vermediği üzere rastgele bir yargısal makamı da Anayasa Mahkemesi kararlarının bağlayıcılığını tartışma konusunda yetkilendirmemiştir.
Anayasa Mahkemesi kararının bağlayıcılığı, ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenleri kapsadığı üzere ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldıracak merciin belirlenmesini de kapsar. Anayasa Mahkemesi kararının uygulanmasının reddedilmesi ve hukukun emrettiği yollar izlenerek ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılmaması Anayasa’nın 153. unsurunun kelamıyla açıkça çelişen, anayasa koyucunun iradesine alışılmamış bir yorum ve uygulama olmuştur.
Sonuç olarak birinci derece mahkemesinin yetkisi dâhilindeki bir belgeyi Yargıtaya göndermesiyle başlayan, Yargıtayın da Anayasa kararlarını gözardı ederek verdiği bir kararla şekillenen süreç Anayasa’nın kelamına açıkça terslik oluşturmuş ve sonuçta müracaatçının ferdi müracaat hakkı, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlaline yol açmıştır.”
|
AYM’den ikinci hak ihlali kararı: Mahkemeye “Gereğini yapın” denildi Anayasa Mahkemesi (AYM) Genel Konseyi 21 Aralık’ta, Seyahat davasından 18 yıl mahpus cezası alan Türkiye Personel Partisi (TİP) Hatay Milletvekili Can Atalay hakkında ikinci sefer hak ihlali kararı verdi. Yüksek Mahkeme’nin hakkında verdiği ihlal kararına uyulmaması nedeniyle yaptığı ikinci başvuruyu inceleyen AYM, Anayasa’nın 67. hususunda garanti altına alınan “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı” ile 19. hususunda teminat altına alınan “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı”nın ihlal edildiğine oy çokluğuyla karar verdi. Bu karara İrfan Fidan, Sayın İnce ve Muammer Topal karşı oy kullandı. AYM, Anayasa’nın 148. unsurunda garanti altına alınan “bireysel müracaat hakkı”nın ihlal edildiğine ise oy birliğiyle karar verdi. Hak ihlallerinin ortadan kaldırılması, tekrar yargılanmasına başlanması, infazın durdurulması, tahliyesinin sağlanması ve yine yapılacak yargılamada durma kararı verilmesi için kararın İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilmesine oybirliğiyle karar veren Yüksek Mahkeme, Can Atalay’a da 100 bin lira tazminat ödenmesine de hükmetti. Can Atalay’ın avukatları Fikret İlkiz ve Deniz Özen ise AYM’nin kısa kararın mahkemeye gönderildiğinin bildirilmesi üzerine harekete geçerek, 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ne mahkemeye başvurdu. Avukatlar, AYM kararın nazaran mahkemenin infazı durdurarak tahliye kararı verilmesini talep etti. TIKLAYIN – Yargıda kritik yol ayrımı: Can Atalay için nasıl hareket edilecek, bu sefer tahliye edilecek mi? AYM’nin birinci ihlal kararı ve Yagıtay vurgusu Anayasa Mahkemesi Genel Heyeti, Atalay’ın “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma” hakkı ile “kişi hürriyeti ve güvenliği” haklarının ihlal edildiği sonucuna varmış, ayrıyeten Atalay’a 50 bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmetmişti. Yüksek Mahkemenin 27 Ekim tarihli gerekçeli kararında Atalay’ın 28. Devir Milletvekili Genel Seçimi’nde milletvekili seçildiği, yasama dokunulmazlığına sahip olduğu konusunda kuşku bulunmadığı belirtilmişti. Atalay’ın durumunun, Anayasa’nın 83. unsurunun ikinci fıkrasında yer verilen istisna kapsamında olduğu gerekçesiyle yargılanmasına devam edildiği ve tutuklu bulunduğu anımsatılan kararda, Atalay’ın, TBMM’de yemin edemediği ve milletvekilliği misyonunu fiilen yerine getiremediği aktarılmıştı. Yargıtay 3. Ceza Dairesinin, Atalay’ın yasama dokunulmazlığından faydalanamayacağı kanaatine vardığı aktarılan münasebette, “Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Anayasa Mahkemesi içtihadına ters davranmış, misal ihlalleri tedbire yükümlülüğünü yerine getirmemiş, bilakis müracaatçının anayasal haklarını -Anayasa’nın parlamentoya verdiği bir yetkiyi kullanarak- daraltıcı bir biçimde yorumlamak suretiyle ihlal etmiştir” tespiti yapılmıştı. TIKLAYIN – AYM’nin Can Atalay hakkındaki gerekçeli kararı: “Yargı, yasama dokunulmazlığının kapsamını belirleyemez” Yerel Mahkeme AYM kararını uygulamadı AYM, ihlale ait kısa kararını 25 Ekim’de İstanbul 13’üncü Ağır Ceza Mahkemesine gönderdi. Tahliye kararı vermeyen İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi 27 Ekim’de belgeyi Yargıtay 3. Ceza Dairesine gönderdi. Yargıtay 3. Ceza Dairesi, 1 Kasım’da mahkemeye bir yazı göndererek kendilerine gönderilen yazının bir “müzekkere” olduğunu söyleyip belgenin gönderilmesiyle ilgili bir karar verilmesini istedi. Bunun üzerine İstanbul 13’üncü Ağır Ceza Mahkemesi belgenin Yargıtay’a gönderilmesi kararı aldı, 2 Kasım’da mahkeme belgesiyle ilgili 28 adet kelepçeli çuvalı Yargıtay’a yolladı. TIKLAYIN | AYM’nin Can Atalay’ı tahliye kararını reddeden mahkemeden tarih skandalı: 25 Ekim tarihli AYM kararı için 13 Ekim tarihli karar paylaşıldı! TIKLAYIN | Yerel mahkeme, Anayasa Mahkemesi’nin Can Atalay kararına Yargıtay’ı işaret ederek uymadı! Yargıtay AYM’ye “Yetkiyi aştı” dedi, hata duyurusunda bulundu Yargıtay 3. Ceza Dairesi ise 8 Kasım’da Atalay için “hak ihlali” kararı vererek, tahliyesinin gerektiğine hükmeden Anayasa Mahkemesi (AYM) kararını değerlendirirken, tarihe geçecek bir karara imza attı. Yargıtay, AYM kararına karşın Atalay’ın tahliyesini reddederken, hak ihlali kararı veren Anayasa Mahkemesi üyelerinin yetkilerini aştığını belirtti. TİP’ten milletvekili seçilmesinin akabinde Atalay’ın tahliye talebini reddeden Yargıtay 3. Ceza Dairesi, bu kararını yerinde bulmayan ve Atalay’ın tahliyesinin gerektiğine karar veren AYM’yi tanımadı. Yargıtay, AYM üyeleri hakkında kabahat duyurusunda bulunma kararı da aldı. TIKLAYIN | Türkiye tarihinde bir birinci: AYM kararına uymayan Yargıtay, Can Atalay hakkında ‘hak ihlali’ kararı veren AYM üyeleri hakkında cürüm duyurusunda bulundu! TIKLAYIN – AYM üyelerinin soruşturulması bilmeceye dönüştü: 15 üyeli AYM’de 9 üye incelenecek lakin Genel Konsey en az 10 üyeyle toplanıyor Yargıtay’dan AYM’ye ağır suçlama Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin AYM üyeleri hakkında cürüm duyurusunda bulunmasının akabinde Yargıtay Başkanlığı tarafından 10 Kasım’da yapılan açıklamada, “Anayasa Mahkemesinin, ferdî müracaat incelemelerinde vakit zaman anayasal ve yasal hudutları aşarak Yargıtay ve Danıştay uzman dairelerince geliştirilen yerleşik içtihatları karşıt yüz edecek, hukuk sistemini kaosa sürükleyecek formda kararlar alması, kesin karar tesirini büsbütün devre dışı bırakılmasına neden olmaktadır” denildi. Ayrıyeten açıklamada Anayasayı korumak gayesiyle kurulan Anayasa Mahkemesi’nin kelam konusu davada, anayasa koyucunun iradesini yok sayarak Anayasa’nın 83’üncü unsurundaki atıf nedeniyle somut olaya uygulanması gereken 14’üncü unsurunu fonksiyonsuz bırakıldığı öne sürüldü. TIKLAYIN – Yargıtay’dan Anayasa Mahkemesi’ne ağır suçlama: Hukuk sistemini kaosa sürükleyecek vahim kararlar alıyor, anayasa koyucunun iradesini yok sayıyor! Yargıtay kararı sonrası Atalay’ın avukatlarından ikinci başvuru Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin kararından sonra cezaevindeki Atalay’ın avukatları, Anayasa Mahkemesi kararına uyulmaması nedeniyle Yüksek Mahkeme’ye 1 Aralık’ta ikinci sefer müracaat yapılmıştı. Avukatlar Atalay’ın; “Seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı”, “adil yargılanma hakkı” ve “kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının” ikinci kere ihlal edildiğinin tespitini ve bu ihlallerin ortadan kaldırılmasını talep ettiği belirtilmişti. İkinci defa hak ihlali kararı veren AYM’nin kısa kararı Anayasa Mahkemesi; Atalay’a ait verdiği hak ihlali kararının yerine getirilmemesi nedeniyle yapılan ikinci başvuruyu 21 Aralık’ta görüşme kararı almıştı. Yüksek Mahkeme, “bireysel müracaat hakkı”nın ihlal edildiğine oy birliğiyle karar verdi. “Seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı” ile “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı”nın ihlaline ise oy çokluğuyla karar verildi. Atalay’a 100 bin lira tazminat ödenmesine hükmeden AYM’nin kısa kararı, infazın durdurulması ve tahliye kararı verilmesi için yine İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesine gönderildi. TIKLAYIN – Can Atalay’ın avukatları harekete geçti: AYM kararının gönderildiği mahkemeye tahliye için müracaat yapıldı TIKLAYIN – Yargıda kritik yol ayrımı: Can Atalay için nasıl hareket edilecek, bu sefer tahliye edilecek mi? |