Ertuğrul Özkök | Vaktin Ruhu
Stay Otelleri’nin sahibi Muzaffer Yıldırım, otelcilik, gastronomi ve cümbüş konusunda vizyon sahibi bir insan.
Nişantaşı’nda yeni bir güldürü kulübü açtı.
Adı “Komedi Kulüp Nişantaşı…”
Önümüzdeki günlerde programıma aldım, bir akşam gideceğim.
Şubat ve Mart programlarına baktım, bütün akşamlarında farklı komedyenler var.
Demek ki Türkiye’de bu türlü geceleri dolduracak bir standup sanatkarı jenerasyonu yetişmiş.
Ve en değerlisi mizaha talep de büyük.
Cem Yılmaz’ın yeni gösterisinde birinci gün ve şimdiki performası
Cem Yılmaz’ın gösterileri bu dönemin sonuna kadar neredeyse sold out.
Bu ortada gösterinin birinci akşamı için hafif eleştirel bir yazı yazmıştım.
Ama aldığım bilgiler daha sonraki günlerde oturduğunu ve gidenlerin mutlu ayrıldığını gösteriyor.
Ayrıca Oksijen Gazetesi’nde bunu “Cem Yılmaz’ın” olgunluk devrinin yapıtı olarak anlatan övücü bir yazı çıktı.
Ayşe Arman Instagram sayfasında çok öven bir paylaşım yaptı.
Cem Yılmaz çok sevdiğim bir sanatçı… Bu duyduklarım ve okuduklarımdan çok da memnun oldum.
Türk mizah ekosisteminin yükselen yeni kesimi
Ancak Türk mizah ekosisteminde son bir yıldır çok kıymetli bir diğer gelişme var.
“Muhafazakar mizahın” doğması ve gelişmesi…
Cem Yılmaz’ın yeni gösterisinden çıkarken şu soru aklıma geldi…
Acaba İmam Hatip’ten mezun bir standupçı var mı?
Araştıracağım…
Bu soru neden aklıma geldi derseniz sebebi şu; özellikle son bir yıldır muhafazakar mahallelerde doğup büyümüş olduğu hissi veren bir stand-upçı jenerasyonu yaygınlaşmaya başladı.
Muhafazakar dünyada bugüne kadar tabu olarak kabul edilen kimi mevzular bu gösterilerde yahut toplumsal medya paylaşımlarında daha sık görülüyor.
Doğu Demirkol’un çok konuşulan “sahabe” parodisi
Benim dikkatimi bu bahse çeken Doğu Demirkol’un “Sahabe” parodisi oldu.
Gerçi sinemadan alınmış bir skeçti lakin toplumsal medyada yayılınca bir cins stand-up gösterisi haline dönüştü.
Gerçekten çok mizahi bir zeka ile yazılmış bir parodiydi ve bir işaret fişeğiydi.
Sonuçlarını dikkatle izledim.
Sosyal medyada “troll” diyebileceğimiz bir linç çetesi beklenen saldırıyı yaptı.
Ama ne siyasilerden, ne önemli dini kuruluşlardan besbelli bir reaksiyon gelmedi.
Benim etrafımda AKP’ye oy vermiş çok insan da bunu gülerek izledi.
İlk başlangıç Doğu Demirkol’un BluTv’deki “Doğu” dizisiydi
Doğu Demirkol, daha evvel BluTV’de yayınlanan Doğu isimli dizisinde de buna misal skeçvari şeyler yaptı.
Çok da başarılıydı.
“Ölümlü Dünya 2” sinemasında de bunun etrafında dönen kısımlar vardı.
Bizimki butik tarikat, yalnızca iki yuvası var
Mesela bir öbür stand-up sanatkarından bir diğer skeç…
Tam sözleriyle değil de aklımda kalan cümlelerle yazıyorum.
“Ben mutaassıp bir aileye mensubum” diye başlıyor.
Bir tarikata girmek istedim. FETÖ’ye başvurdum beni almadılar.
Kariyerim yetersizmiş.
Ben de bir öteki tarikata gittim.
Bizimki butik bir tarikat.
Sadece iki yurdu var.
Ama uygun eğitim aldım ha…
Mesela cin çıkartma sertifikam var.
Zaten tek cinsel eğitimimi de orada aldım.
Mizah yalnızca bizim mahallenin olayıdır zannediyordum
İzmir’de doğmuş, Ankara’da okumuş, Paris’te doktora yapmış ve İstanbul’da yaşayan bir Türk olarak benim için mizah nedense daima bizim mahallenin hususudur diye bir duyguya sahiptim.
Sahiptim diyorum zira şu son günlerde muhafazakar mahallede de bir mizahın yükselmekte olduğunu görüyorum.
Youtube, Instagram ve TikTok, muhafazakar mahallelerde doğmuş çocukların mizahları ile dolu…
Bunlar seküler mahallelerde doğmuş bir mizahçı tarafından, hele bu günlerde basitçe yapılabilecek skeçler değil.
Ama galiba “Mahallenin kendi içinden” gelince müsamaha oluyor.
Adım Salih, doğum yerim Çorum, dinim İslam
Yeni muhafazakar mizahın en güçlü damarlarından biri “Taşralı muhafazakar” tiplemeleri…
Bunların önde gelenlerinden biri Salih Tıraş.
“Siyasi latife çok seviyorum fakat bir türlü hazırlanamıyorum. Zira bizim konutta her şey Ak Partili” diye başlıyor.
Ondan kısa bir skeç aktarayım…
İstanbul’a geliyor ve orada küçük bir kulüpte anlatıyor bunları:
“İnsanlar bildikleri tanıdıkları insanlara daha çok gülerlermiş, ben de kendi hakkımda bilgi vereyim. Adım Salih, doğum yerim Çorum, dinim İslam, uygar halim bekar. Ankara’da Pursaklar’da yaşıyorum. Yani AKP’nin kalesi. Sevgilim yok… Dikkat ettiyseniz verdiğim bilgilerde kalite giderek düşüyor… Çok kalitesiz bir beşerim ben… Dikkat ediyorsanız bayanlara hiçbir şey vadetmiyorum…”
Sol görüşlüyüm, sağ görünüşlüyüm
Kendini bu türlü tanıttıktan sonra devam ediyor:
“ODTÜ Stand-up klübü var oraya gidiyorum;
Tabii onlar solcu…
Aslında ben de sol görüşlüyüm lakin sağ görünüşlüyüm
Kimse inanmıyor benim muhalif olduğuma.
‘Hayat kıymetli, enflasyon inmiyor, memleket nereye gidiyor’ diyorum…
‘Oy verme öylese onlara AMK’ diyorlar…
Hemen gerisinden “Siyasi latife yapamıyorum” diyor.
Sonra hafif bir siyasi latife yapınca, “Lütfen burada gülmeyin dışarda gülün” diyor.
Ali Congun ve kentli eliti
Sahne Beşiktaş… 18 Aralık 2023
Sahnede her iki cümlesinde bir “Ben Adanalıyım” diye başlayan bir stand-upçı.
Yakından izlediğim bir diğer “muhafazakar görünümlü” stand-upçı da Ali Congun.
Sosyal medyayı da çok yaygın kullanıyor.
Dikkat edin, muhafazakar demiyorum, muhafazakar görünümlü…
Seküler kesimde siyasi mizah korkusu yerleşirken
Her fırsatta kendini “Heteroseksüel” olarak tanımlıyor.
En yaygın bahislerinden biri “Feminizm…”
“Bütün feministler Nişantaşı ve Beşiktaş’ta toplanmış. Meğer onlara asıl bizim orada Anadolu’da gereksinim var. Sanki devlet eliyle feminist memur takımı açıp bizim oralarda görevlendirseler mi” diyerek devam ediyor.
Bunlar tahminen yazıya dökülünce size o kadar komik gelmiyor ancak standupta canlı olarak, muhafazakar bir kimlik ve lisanla anlatılınca gülüyor insan.
Hemen belirteyim; seküler kısmın yapmaya korktuğu önemli bir siyasi tenkit de var bunlarda.
Erenler Cami Gençlik Derneği’nin stand-upçı
Ancak gerçek muhafazakar kesitin gerçek stand-upçısı derseniz; onların başında Recep Demirkaynak var.
AKP’li belediyelerin neredeyse takımlı stand-upçısı…
Özellikle islami gençlik kuruluşlarının starı…
Youtube’a da konan birtakım gösterilerinin üzerinde “Erenler Cami Gençlik Derneği” üzere kuruluşların logolarını görüyorsunuz.
O da İslami bölüme ilişkin espiriler yapıyor.
Ooo Hazım Abi, hoşgelmişsin… Seni artık sık sık mescitte görüyoruz
Mesela çeşitli bölgelerdeki cami imamlarının şivelerini, ağızlarını taklit ediyor.
Özellikle Rumeli şivesi ile yaptığı dini çevrelere ilişkin skeçleri var.
Mesela bunlardan biri mescitte karşılaşan iki Trakyalı vatandaşın diyaloğu…
Biri “O Hazım abi beğenilen geldin abi… Seni artık sık sık mescitte görüyoruz. Geçen hafta da geldindi değil mi…”
Arkasından ekliyor:
“Sık geliyor dediği sıklık da bu…”
Cüppeli Hoca diyordu; “Camiye giden insan sayısı yüzde 10’a düştü”
İşte size mizahi ispatı…
Dikkat ettim, oradaki genç izleyiciler de gülüyor buna.
Ona soruyorlar; Siz dincilerin standart-up’çıymışsınız değil mi?
Sabah gazetesine verdiği röportajda söylediği şu kelamlar dikkatimi çekti:
“Bir televizyon programına konuk oldum; sohbet programı. Bir bayan stand-up’çı çağrılmış, bir de ben varım. Beni tanınmıyor ve nasılsa maharetsiz çıkacaktır diyerek çağırdıklarını sezdim. O bayan stand-up’çıyla acayip ilgileniliyor ve görüyorum, benle kimse ilgilenmiyor. Direktör, ‘Merhaba Recep Beyefendi,’ dedi, ‘Merhaba,’ dedim. ‘Siz’ dedi, ‘dincilerin stand-upçısıymışsınız galiba?’ ‘Siz bu türlü mi duydunuz, sorun değil siz de gelin,’ dedim. Bu türlü söylenmesi nitekim can sıkıcı.”
OĞLUM SORUYOR: “BABA”
“ŞİMDİ SEN MEŞHUR MUSUN?”
Hayat öyküsü enteresan.
Askerden geldikten sonra 15 yıl dokumacılık kesiminde çalışmış…
Şu an 40 yaşında. Evli ve üç çocuk babası.
Çocukların babalarının mesleğiyle ilgili karmaşa yaşadıkları oluyormuş ortada. Sorulunca stand-up’çı diyorlarmış ancak en küçükleri en sonunda şunu sormuş: “Baba, sen artık meşhur musun, değil misin?”
Kızını, oğlunu, karını alıp gülelim diyeceğin bir şey…
Sabah Gazetesi’ne verdiği mülakatta bu bölümün mizahı ile ilgili çok enteresan müşahede ve tenkitleri var.
O kısımları motamot aktarıyorum:
“Sahnede yaptığı gösteriyi şöyle tanımlıyor Demirkaynak: ‘Kızını, oğlunu, karını alıp gelebileceğin, haydi gülelim, eğlenelim diyeceğin bir şov; hiç yere bakmak zorunda kalmadan seyredeceğin bir şey.”
Gösteride işlediği bahislere gelince;
“Gösterinin özel hususları yok; günlük hayattan yahut medyadan konuşuyor, taklitler de var ayrıyeten. ‘Peki kadın-erkek bağlantıları var mı?’ diye sorduğumuzda, ‘Var, ancak evlilik üzerine var’ diyor.”
Dindarlarla ilgili hiç mizah yapmayacak mıyım?
Mizahının sonlarını da şöyle çiziyor:
“İnancın mizahını sınırlamaz aslında. Hayat şekli belirler sonu. Evet, ben dindarım; Allah’la kul bağını sağlamaya çalışan bir adamım. Bu bu türlü diye dindarla alakalı hiç mizah yapmayacak mıyım? Kırmadan, aşağılamadan, yalnızca onlarla değil herkesle alakalı bu bu türlü olur.”
Bizim tarafta bu işe para yatıracak insan yok
Stand-up’ı meslek haline getirmiş artık. Geçimini bundan sağlıyor. Ne bir menajeri var ne de bir ajansa bağlı. Bu işin profesyonel olarak bu türlü olmadığını bildiğini söylüyor, yıllardır “Bu bu türlü gitmez,” diyormuş ve devamı şöyle:
“Yani ne bizde bu işe para yatıracak bir adam var, ne de dört başı mamur bir sahne gösterisi yapacağım dediğiniz vakit o bütçeyi size verecek biri. Yok!”
İslami kanalların gülen yüzü yok
Mizahla ilgili en önemli eleştirisi ise İslami televizyon kanallarıyla ilgili.
“Kafamda bir sürü televizyon programı projesi var lakin gitmiyorum kanallara. Benim dezavantajım bu… Konu doğal olarak İslami televizyon kanallarına geliyor, orada bir mizah eksikliği yaşanıp yaşanmadığına şöyle açıklık getiriyor: Evet, çok yanlışsız, bu televizyonların gülen bir yüzü yok. Bu topluluktan mizah çıkmaması, yetişmiş eleman sıkıntısıdır. Yetişmiş adamları yoktur, teşvik de yoktur.”
10 yıl evvel müzik haramdır diyorduk
Ve çok değerli bir saptama:
“Tam oturtamadık, bundan 10 sene evvel müzik haram diyorlardı; bayağı yol kat ettik yani! Artık sahne sanatlarının, sinemanın, tiyatronun ehemmiyetini kavrayacaklar, ‘Bu iş sahiden değerliymiş,’ diyecekler ki ondan sonra birileri yetişecek.”
Seküler kesim mizahçısının siyaset ve woke korkusu
Evet…
Muhafazakar kesimde mizahın son portresi bu türlü.
Seküler kesim ise siyasetteki ağır baskı nedeniyle, WOKE kültürünün dehşetiyle, tabular yaratıp, mizahta sorunlu bir devir yaşarken, muhafazakar kesimde, kendi içinde sonları baya zorlayan bir kıpırdanma var.
Muhafazakar stant-up’ın banko starı Cüppeli Hoca
Ama muhafazakar mizahın en tesirli stand-up’çısı kim diye sorarsanız?
Banko Cüppeli Ahmet Hoca…
Instagram’da yalnızca duaları anlattığı sayfasının yalnızca 31 bin takipçisi varken; Youtube’da hepimizin kahkahalarla güldüğü paylaşımlarının takipçisi sayısı 900 bine yaklaştı…
Ciddi dua paylaşımlarını takipçisi çok azken, bu gösterilerin müşterisi 1 milyona yaklaşıyor.
Bütün bunlardan sonra geriye şu soru kalıyor?
İmam hatip okullarında durum nedir?
Bu okullarda Güney Kore pop müziği olan KPop ve Güney Kore dizileri çok revaçta.
Acaba mizah ne durumdadır?
Bir gün oralardan çıkmış standup sanatkarlarını da güldürü sahnelerinde görebilecek miyiz?
